Αρχική / Βιώσιμη ανάπτυξη / Αγροτικό Τοπίο και Ύπαιθρος

Αγροτικό Τοπίο και Ύπαιθρος

Ως πολιτιστικό αγαθό ο αγροτικός χώρος περιλαμβάνει το αγροτικό τοπίο, όπως αυτό διαμορφώνεται από την αλληλεπίδραση του ανθρώπου με το περιβάλλον.

Το αγροτικό τοπίο συνδέεται με την ανάπτυξη των παραγωγικών δραστηριοτήτων και των παραδοσιακών τεχνών και τεχνικών (παραδοσιακή οικοδομία, ξερολιθιά κλπ.) και εν γένει με την ιστορική διαμόρφωση των ποικίλων εμπειριών κατοίκησης (διαμόρφωση οικισμένου χώρου, ανάδειξη ιερών χώρων κλπ.), τις αγροδιατροφικές παραδόσεις (καλλιεργητικές πρακτικές, κτηνοτροφία, τυροκομία, αλιεία κλπ.). Συνδέεται επίσης με τις παραδοσιακές τέχνες, τεχνικές, τεχνογνωσίες και επαγγέλματα που συνδέθηκαν ιστορικά κατ’ εξοχήν (όχι όμως αποκλειστικά) με τον αγροτικό χώρο (ξυλοναυπηγική, παραδοσιακή αρχιτεκτονική κ.ά.), τα εθιμικά δρώμενα, τις γιορτές και τα πανηγύρια, που επίσης είναι βαθιά συνδεδεμένα με τις τοπικές ταυτότητες και την αίσθηση του ανήκειν στον τόπο. Οι αγορές, τα παζάρια, οι πλατείες, τα αλώνια, οι βρύσες και οι πηγές, τα τοπικά συστήματα διαχείρισης των φυσικών πόρων (δασών, νερού κτλ.), τα πανηγύρια, οι γιορτές συγκροτούν ένα δίκτυο υλικών και άυλων πολιτισμικών εκφάνσεων και παραγωγικών ταυτοτήτων βαθιά ριζωμένων στον χώρο και στον χρόνο.

Στο πλαίσιο της ανάδειξης του τοπίου ως πολιτισμικού αγαθού, με πρωτοβουλία της Ελλάδας και της Κύπρου, υποβλήθηκε στην UNESCO φάκελος υποψηφιότητας από κοινού με άλλες έξι χώρες (Κροατία, Γαλλία, Ιταλία, Σλοβενία, Ισπανία, Ελβετία), που οδήγησε στην εγγραφή στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO της Τέχνης της Ξερολιθιάς (2018).

Έννοια του αγροτικού τοπίου και την ανάδειξη της αξίας του ως πολιτιστικού αγαθού

Επίσης, η Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς έχει σχεδιάσει εκπαιδευτικό υλικό με σκοπό  τη γνωριμία των μαθητών με την έννοια του αγροτικού τοπίου και την ανάδειξη της αξίας του ως πολιτιστικού αγαθού. Το υλικό περιλαμβάνει προτάσεις δραστηριοτήτων εντός και εκτός σχολικής  τάξης. Κατά την επίσκεψή τους σε αγροτικούς οικισμούς οι μαθητές/-τριες παρακινούνται να βιώσουν με όλες τις αισθήσεις τους την εμπειρία του αγροτικού χώρου,  να παρατηρήσουν τους τρόπους αλληλεπίδρασης ανθρώπου και φυσικού περιβάλλοντος και τελικά να κατανοήσουν τις ποικίλες όψεις της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς του αγροτικού χώρου.