«Διαφύλαξη της ζώσας πολιτιστικής κληρονομιάς και βιώσιμη ανάπτυξη. Εκπαίδευση για εκπαιδευτές», Λήμνος – Μάιος 2023 | Απολογισμός

Το Σεμινάριο Ανάπτυξης Δεξιοτήτων με τίτλο “Living Heritage Safeguarding and Sustainable Development. Training of trainers for Greece” / «Διαφύλαξη της ζώσας πολιτιστικής κληρονομιάς και βιώσιμη ανάπτυξη. Εκπαίδευση για εκπαιδευτές», το οποίο διοργανώθηκε από τη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, το Μεσογειακό Ινστιτούτο για τη Φύση και τον Άνθρωπο (ΜedINA) και το Περιφερειακό Κέντρο για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς στη ΝΑ Ευρώπη και πραγματοποιήθηκε στο νησί της Λήμνου, ολοκληρώθηκε με επιτυχία!

Οι εκπαιδεύτριες (facilitators) της UNESCO Harriet Deacon & Βenedetta Ubertazzi και οι δεκαεπτά έμπειροι/ες εκπαιδευόμενοι/ες, (εκπρόσωποι πολιτιστικών φορέων, ακαδημαϊκοί, πολιτιστικοί διαχειριστές, αρχιτέκτονες, εκπαιδευτικοί) μοιράστηκαν ιδέες και προσεγγίσεις που συνδυάζουν τη διαφύλαξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς με τη βιώσιμη ανάπτυξη, ενώ συζήτησαν τις προκλήσεις που προκύπτουν από αυτή τη σύνδεση, καθώς και πιθανούς τρόπους αντιμετώπισής τους. Κεντρική θέση στις συζητήσεις είχε επίσης η ανάπτυξη δράσεων στο πλαίσιο του πολιτιστικού τουρισμού και η προώθηση προϊόντων προερχόμενων από διάφορες εκφάνσεις της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς πάντα με γνώμονα τη διαφύλαξή της. Αρκετός χρόνος συζήτησης αφιερώθηκε ακόμη στη διαδικασία απόκτησης και στη σημασία των γεωγραφικών ενδείξεων προέλευσης των προϊόντων, καθώς και στο θέμα της προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων σχετικά με την άυλη πολιτιστική κληρονομιά. Τέλος, οι συμμετέχοντες/ουσες, στο πλαίσιο άσκησης, συζήτησαν και κατέγραψαν σειρά προτάσεων προς το MedINA σχετικά με την αποτελεσματικότερη αξιοποίηση της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς στη βιώσιμη ανάπτυξη της Λήμνου.

Κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου οι συμμετέχοντες/ουσες, εκτός από τις εισηγήσεις των εκπαιδευτριών, είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν και εξαιρετικά ενδιαφέρουσες  εισηγήσεις από:

• Τον Αλέξη Κατσαρό, Διευθυντή του ΜedINA, ο οποίος παρουσίασε τη μελέτη πρότυπου προβατοστασίου, η οποία βασίζεται στο μοντέλο της παραδοσιακής λημνιάς μάντρας,
• Την Ειρήνη Λυρατζάκη, Ειδικό στην πολιτιστική κληρονομιά του MedINA, η οποία παρουσίασε το πρόγραμμα Τerra Lemnia του ΜedINA, 
• Τον Ρήγα Ζαφειρίου, ο οποίος ως Συντονιστής του προγράμματος Terra Graeca του ΜedINA, μας μίλησε για τις ευκαιρίες αειφόρου τουριστικής ανάπτυξης μέσω της αξιοποίησης της αγροδιατροφικής κληρονομιάς του νησιού της Λήμνου, 
• Τη Σόφη Χαψή, η οποία ως τοπική επιχειρηματίας, ανέδειξε τη σύνδεση του πολιτιστικού τουρισμού με τη γαστρονομία,
• Την Πωλίνα Χατζηγεωργίου, η οποία εκπροσωπώντας το Κτήμα Χατζηγεωργίου της Λήμνου, μας μίλησε για τον πολιτιστικό τουρισμό και την τρέχουσα αλλά και τη δυνητική σχέση του με την οινοποιία.
• Τον Άρη Ίκκο, Επιστημονικό Διευθυντή του Ινστιτούτου ΣΕΤΕ (ΙΝΣΕΤΕ), του ερευνητικού ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, ο οποίος μοιράστηκε μαζί μας ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες πληροφορίες σχετικά με τους παράγοντες που παίζουν ρόλο στη διαμόρφωση του πολιτιστικού τουρισμού στην Ελλάδα.

Βασικό ζητούμενο επίσης ήταν οι συμμετέχοντες/ουσες να γνωρίσουν την πολιτιστική κληρονομιά του νησιού και να ενημερωθούν για τις δράσεις που αναπτύσσονται σε αυτό.

Για το λόγο αυτό διοργανώθηκαν οι εξής επισκέψεις/δράσεις:

– Επίσκεψη στην παραδοσιακή Μάντρα της Αθηνάς Καβαλέρη (Λιανικό εμπόριο Καβαλέρη Αθηνά), η οποία με χαρά μοιράστηκε την εμπειρία της ως ιδιοκτήτρια και διαχειρίστρια μάντρας τα τελευταία 25 χρόνια.

Επίσης, κατά την παραμονή μας εκεί:

• ο Ραφαήλ Γιαννέλης, Project Officer του Προγράμματος Terra Graeca του MedINA και Λημνιός, μοιράστηκε μαζί μας τα μυστικά της τέχνης της καλαθοπλεκτικής και των παραδοσιακών τυρβολιών,
• η Φωτεινή Ποριάζη μας μίλησε για τη δραστηριοποίησή της στην παραγωγή παραδοσιακών αρτοσκευασμάτων με τοπικές ποικιλίες σιτηρών,
• ο Παναγιώτης Χρυσάφης μας μίλησε για την τυροκόμηση των παραδοσιακών τυριών καλαθάκι, μελίχλωρο/μελίπαστο, φέτα και κασκαβάλι.

– Επίσκεψη στο Συμμαχικό Νεκροταφείο Μούδρου για τους Anzac (Australian and New Zealand Army Corps – πεσόντες στρατιώτες του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου).

– Βιωματικό εργαστήρι στην ταβέρνα Φλωμάρι, στο χωριό Γομάτι. Εκεί δόθηκε στους /στις συμμετέχοντες/ουσες η ευκαιρία να παρασκευάσουν λημνιακά ζυμαρικά (βαλάνες, αυτούδια) και τυριά (καλαθάκι, μελίχλωρο), υπό την καθοδήγηση της Σόφης Χαψή και του Ραφαήλ Γιαννέλη αντίστοιχα.

1 2 ►

Με την ευχή το σεμινάριο να αποτελέσει πηγή έμπνευσης και ανάπτυξης συνεργασιών για όλους/ες τους/τις συμμετέχοντες/ουσες, θα θέλαμε από καρδιάς να ευχαριστήσουμε:

• το Μεσογειακό Κέντρο για τη Φύση και τον Άνθρωπο (ΜedINA) για την άψογη συνεργασία και τη μέριμνα για κάθε πτυχή αυτού του Σεμιναρίου.
• το Περιφερειακό Κέντρο για τη Διαφύλαξη της ΑΠΚ στη ΝΑ Ευρώπη, με το οποίο η Ελλάδα (με την ιδιότητα του μέλους) συνεργάζεται τα τελευταία δέκα χρόνια και το οποίο αποτελεί πηγή έμπνευσης για σημαντικές δράσεις όπως η συγκεκριμένη.
• Τις εκπαιδεύτριες της UNESCO Harriet Deacon και Benedetta Ubertazzi, οι οποίες με την εμπειρία τους σε θέματα διαφύλαξης της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς προσέφεραν νέες οπτικές στους συμμετέχοντες/ουσες.
• Τους/τις συμμετέχοντες/ουσες, χωρίς την ενεργή συμμετοχή των οποίων δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως πετυχημένο ένα σεμινάριο τέτοιας φύσης.

Καλή μας αντάμωση!