Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στη διαδικασία υποβολής προτάσεων για την εγγραφή στοιχείων άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας (περίοδος 2021), δημοσιεύονται οι Δηλώσεις Πρόθεσης Υποβολής Δελτίου Στοιχείου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς που κατατέθηκαν στη ΔΙΝΕΠΟΚ από 1/1/2021 ως 15/02/2021 και συνάδουν κατ΄ αρχήν με το πνεύμα που διέπει τη Σύμβαση για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO, 2003) και την εφαρμογή της στη χώρα μας.
Σημειώνεται ότι εντός της προθεσμίας κατατέθηκαν ογδόντα τέσσερις (84) Δηλώσεις. Από τις ογδόντα τέσσερις (84) εμπρόθεσμα υποβληθείσες Δηλώσεις, οι τριάντα πέντε (35) δεν συνάδουν κατ’ αρχήν με το πνεύμα της Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO 2003) και τις πολιτικές εφαρμογής της στην Ελλάδα. Οι ενδιαφερόμενοι/ες θα ενημερωθούν με σχετικό έγγραφο για τους λόγους απόρριψης της Δήλωσης που υπέβαλαν.
Σαράντα εννέα (49) Δηλώσεις Πρόθεσης Υποβολής Δελτίου Στοιχείου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς προκρίνονται στο Β΄ Στάδιο, εκείνο της δημόσιας διαβούλευσης και της επεξεργασίας εκ μέρους των ενδιαφερομένων φορέων του Δελτίου Στοιχείου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Όταν η κοινότητα φορέων, κατά την κρίση της, ολοκληρώσει τη διαβούλευση που απαιτείται, πρέπει να αποστείλει* το συμπληρωμένο Δελτίο Στοιχείου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς στη ΔΙΝΕΠΟΚ, με καταληκτική ημερομηνία την 30η Ιουνίου 2021. (οδηγίες για τη συμπλήρωση του Δελτίου Στοιχείου ΑΠΚ).
Οι δηλώσεις που προκρίνονται στο επόμενο στάδιο είναι οι εξής:
Περιοχή: Μέτσοβο
Ταυτότητα Φορέα:
Δήμος Μετσόβου
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
ΙΝΝΟS Τεχνική Συμβουλευτική Καινοτομίας Ι.Κ.Ε.
Ε-mail: kostas@innosconsulting.com
Σύντομη Περιγραφή:
Kάθε χρόνο στις 26 Ιουλίου στο Μέτσοβο πραγματοποιούνται εορταστικές εκδηλώσεις προς τιμήν της Αγίας Παρασκευής. Την παραμονή ψάλλεται μέγας πανηγυρικός εσπερινός, ενώ ακολουθεί λιτάνευση της εικόνας της Αγίας στους δρόμους του οικισμού από καβαλάρηδες με ντόπιες παραδοσιακές φορεσιές. Στη συνέχεια στον ευρύτερο αύλειο χώρο της εκκλησίας λαμβάνουν χώρα παραδοσιακοί χοροί.
Περιοχή: Καλαμπάκι Δράμας
Ταυτότητα Φορέα:
Μορφωτικός Πολιτιστικός Σύλλογος Καλαμπακίου Δράμας
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Αθανασία Θεοδωρίδου
Πρόεδρος Δ.Σ. Μορφωτικού Πολιτιστικού Συλλόγου Καλαμπακίου Δράμας
6972992229
aththe40@gmail.com
Σύντομη Περιγραφή:
Μοναδικό έθιμο με καταγωγή την Α. Θράκη. Η τέλεση του γίνεται από τους «κουρμπαντζήδες» – συγκεντρώνουν από τους κατοίκους χρήματα και υλικά (κρέας αγελάδας, πλιγούρι), ετοιμάζουν το χώρο (12 καζάνια με αέριο , 8 με ξύλα), παρασκευάζουν το «κουρμπάνι» το βράδυ της παραμονής, ώστε ανήμερα αφού ο ιερέας ευλογήσει να μοιραστεί.
Ταυτότητα Φορέα:
Μορφωτικός Πολιτιστικός Σύλλογος Καλαμπακίου Δράμας
Περιοχή: Καλαμπάκι Δράμας
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Αθανασία Θεοδωρίδου
Πρόεδρος Δ.Σ. Μορφωτικού Πολιτιστικού Συλλόγου Καλαμπακίου Δράμας
6972992229
aththe40@gmail.com
Σύντομη Περιγραφή:
Δρώμενο Αποκριάς από την Α. Θράκη. Ομάδα νεαρών με παραδοσιακή ενδυμασία αποτελεί τη συντροφιά του «καλόγερου» που είναι ντυμένος με δέρματα ζώων και κρατά ξύλο. Περιφέρονται στο χωριό και το απόγευμα πραγματοποιούν το «όργωμα» της πλατείας, τελετουργία που αναζητά την ευγονία της γης και των ανθρώπων.
Ταυτότητα Φορέα: Μορφωτικός Πολιτιστικός Σύλλογος Καλαμπακίου Δράμας
Περιοχή: Καλαμπάκι Δράμας
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Αθανασία Θεοδωρίδου
Πρόεδρος Δ.Σ. Μορφωτικού Πολιτιστικού Συλλόγου Καλαμπακίου Δράμας
6972992229, aththe40@gmail.com
Σύντομη Περιγραφή:
Μοναδικά κάλαντα από την Α. Θράκη που τραγουδιούνται αντιφωνικά από δύο ομάδες νέων το ξημέρωμα των Χριστουγέννων αναγγέλοντας το χαρμόσυνο γεγονός. Αποτελούνται από ένα σύνολο τραγουδιών που το καθένα τραγουδιέται ανάλογα με τη σύνθεση της οικογένειας που επισκέπτονται- αν έχει ως παιδί αγόρι ή κορίτσι, αν υπάρχουν νιόπαντροι κλπ.
Περιοχή: Βίτσα Ζαγορίου
Ταυτότητα Φορέα:
Πολιτιστικός Σύλλογος Βίτσας «Αλέξιος και Αγγελική Παπάζογλου»
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Βαρβάρα Βασδέκη, Γραμματέας ΔΣ Πολιτιστικού Συλλόγου Βίτσας
6947749356, varvara.vasdeki@gmail.com
Σύντομη Περιγραφή:
Το παραδοσιακό πανηγύρι της Βίτσας εορτάζεται κάθε χρόνο στις 15 Αυγούστου για εκατό και πλέον έτη. Το τριήμερο πανηγύρι διοργανώνεται για τη γιορτή της Παναγίας, όπου γιορτάζει η κεντρική Εκκλησία, και χαρακτηριστικό του είναι η εθελοντική αρωγή όλων των κατοίκων στη διοργάνωση. Γλέντι και χορός με προσήλωση στην παράδοση γύρω από τον αιωνόβιο πλάτανο στο μεσοχώρι (κεντρική πλατεία).
Ταυτότητα Φορέα:
Μάγδα Ροδίου
Τέταρτη γενιά αγγειοπλαστών-λειτουργίας του εργαστηρίου
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Καθηνιώτη Ειρήνη – Ευλαλία, Ειδική συνεργάτιδα Δημάρχου
kathinioti@skopelos.gov.gr
Σύντομη Περιγραφή:
Η καλλιτεχνική παράδοση των Ροδίων ξεκινά με τον Νικόλαο Ρόδιο. Γεννημένος το 1867 στην Κύθνο φθασμένος ήδη στην κεραμική τέχνη καταλήγει περίπου στα 1900 στο νησί της Σκοπέλου όπου ιδρύει το εργαστήριο που λειτουργεί αδιάλειπτα μέχρι σήμερα. Η οικογένεια Ροδίου επικεντρώνεται κυρίως στη διακοσμητική κεραμική, με κύρια ενασχόληση τα ιδιαίτερα αρχαιόμορφα μαύρα αγγεία, το χρώμα και τη στιλπνότητα των οποίων κατοχύρωσε με Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας το 1930. Η συμβολή της ιδιαίτερης τεχνικής στην εξέλιξη της νεότερης κεραμικής είναι μεγάλη και τα αγγεία των Ροδίων έχουν καθιερωθεί ως μοναδικά με παγκόσμια αναγνωρισιμότητα. Αυτό αποδεικνύουν κορυφαίες βραβεύσεις όπως το χρυσό βραβείο της Διεθνούς Έκθεσης των Παρισίων το 1937, η βράβευση από την Ακαδημία Αθηνών το 1937 και η τιμητική σύνταξη του Υπουργείου Πολιτισμού στον Βασίλειο Ρόδιο της 2ης γενιάς. Η νεότερη 4η γενιά συνεχίζει με σεβασμό στην παράδοση της οικογένειας ενώ παράλληλα πειραματίζεται και με νέα υλικά, όπως γυαλί, σμάλτο, μπαντανάδες, πυροχρώματα.
Περιοχή: Το δρώμενο έχει καταγωγή από την Ανατολική Ρωμυλία (Βόρεια Θράκη) και απαντάται σε περιοχές που έχουν εγκατασταθεί πρόσφυγες από την Αν. Ρωμυλία όπως, Φιλιππούπολη (Λάρισα), Μ. Μοναστήρι (Φθιώτιδα), Κουφάλια, Κομοτηνή, Πιερία, Πέλλα, Έβρο κ.α
Ταυτότητα Φορέα:
Εξωραϊστική Μορφωτική Λέσχη Φιλιππούπολης
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Δελαρούδης Σιδέρης (Πρόεδρος ΔΣ), Ε-maill siddelar@hotmail.com
Σύντομη Περιγραφή:
H καμήλα και ο ντιβιτζής είναι ένα δρώμενο του Δωδεκαημέρου (συνήθως παραμονή ή ανήμερα πρωτοχρονιάς). Το έθιμο αυτό μας γυρίζει, στην εποχή της Διονυσιακής λατρείας (προσαρμοσμένο στους Χριστιανικούς χρόνους), στους εορτασμούς της βλάστησης και της ιερής τρέλας (ξέφρενους χορούς) που προκαλεί η πόση του οίνου. Το έθιμο έχει σαν στόχο να «ξυπνήσει» τη γη και να καρπίσει, γι΄ αυτό και ο ντιβιζτής χτυπά το τοπούζι (φαλόμορφο ξύλο) στη γη και δίνει τη δυνατότητα στους συμμετέχοντες να γλεντήσουν και να ευχηθούν καλή χρονιά, με υγεία και καλή σοδειά.
Περιοχή: Κατοχή του Δήμου Μεσολογγίου στο Νομό Αιτωλοακαρνανίας
Ταυτότητα Φορέα:
Πλακίδας Νίκος – Ελληνοράφτης
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Καρτέρη Κωνσταντίνα, Πρόεδρος ΜΚΟ ΦΑΟΣ
Ε-mail: dinakarteri@hotmail.com
Σύντομη Περιγραφή:
Πρόκειται για μια τέχνη ραφής παραδοσιακών φορεσιών. Στην κατοχή Αιτωλοακαρνανίας βρίσκεται ο τελευταίος Τερζής, Νίκος Πλακίδας, που με μεράκι ράβει και κεντάει παραδοσιακές φορεσιές για όλη την Ελλάδα, ανάλογα με την κοινωνική περίσταση, την ηλικία και τον τόπο (νησιώτικες, ορεινές ή πεδινές)
Περιοχή: Σε όλη την Ελλάδα και ιδιαίτερα στην Ήπειρο και Αν. Μακεδονία-Θράκη εξακολουθεί το ράψιμο του φλάμπουρα και σε σύγχρονους γάμους στους οποίους ο γαμπρός είναι Σαρακατσάνος.
Ταυτότητα Φορέα:
Αδελφότης των εν Αθήναις Σαρακατσαναίων Ηπείρου
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
1. Τάγκας Δημήτριος (Πρόεδρος της Αδελφότητας των εν Αθήναις Σαρακατσαναίων Ηπείρου) dtagkas@gmail.com
2. Τσουμάνης Αναστάσιος (Αντιπρόεδρος της Αδελφότητας των εν Αθήναις Σαρακατσαναίων Ηπείρου) amtsoumanis@gmail.com
Σύντομη Περιγραφή:
Το ράψιμο του φλάμπουρα, ως διαδικασία με τα ανάλογα τραγούδια, ήταν βασικό στοιχείο στο ξεκίνημα του Σαρακατσάνικου παραδοσιακού γάμου. Περιγράφεται από πολλούς μελετητές της Σαρακατσάνικης ζωής από το 1870 μέχρι και τις ημέρες μας (Κρυστάλλης, Hoeg, Καβαδίας, Χατζημιχάλη κ.λπ). Σήμερα, εξακολουθεί να τηρείται σε πολλούς γάμους, ως συνδετικός κρίκος του παρόντος με την παράδοση.
Περιοχή: Συνοικισμός Μικρασιατών Ελευσίνας
Ταυτότητα Φορέα:
Σύλλογος Μικρασιατών Ελευσίνας
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
1.Γεωργία Γιαγτζόγλου-Αντωνιάδου (Πρόεδρος Συλλόγου Μικρασιατών Ελευσίνας)- e-mail: mikrasiateselefsinas@gmail.com
2. Ανδρώνη Ελένη (Γραμματέας Συλλόγου Μικρασιατών Ελευσίνας) – e-mail: aelenithea@gmail.com
Σύντομη Περιγραφή:
Το έθιμο τελείται ανήμερα της εορτής της Αγίας στις 4 Δεκεμβρίου από τους Μικρασιάτες της Ελευσίνας. Ανήμερα της εορτής στα σταυροδρόμια του συνοικισμού τα απογεύματα συγκεντρώνονται οι κάτοικοι και ο ιερέας ευλογεί τα παρασκευάσματα του εθίμου (λουκουμάδες, τηγανίτες και κρέμα με στάρι και ξηρούς καρπούς) για να έχουν την ευλογία της Αγίας Βαρβάρας που προστατεύει τα παιδιά από τις ασθένειες και για να έχουν καλή σοδειά.
Περιοχή: Σκόπελος
Ταυτότητα Φορέα:
Ιωάννης και Τριανταφυλλιά – Ρηγίνα Μπουνταλά
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Τριανταφυλλιά –Ρηγίνα Μπουνταλά, Αρχαιολόγος
mpountalaregina94@gmail.com
Σύντομη Περιγραφή:
Η οικογένεια Μπουνταλά στην Σκόπελο έχει γράψει ιστορία 2 και πλέον αιώνων στην ναυπηγική καθώς μετρά 7 γενεές ναυπηγών καραβομαραγκών που είχαν δικά τους καρνάγια στην Αμερική, και στην Βραϊλα. Έπειτα επέστρεψαν στη Σκόπελο και δούλευαν ως καραβομαραγκοί στους ταρσανάδες, τα παραδοσιακά ναυπηγεία του νησιού. Ο Τριαντάφυλλος Μπουνταλάς απόγονος τους εργαζόταν ως ναυπηγός στους ταρσανάδες της Σκοπέλου μέχρι που έκλεισαν την δεκαετία του 1970 λόγω του τουρισμού. Για να βιοποριστεί εφάρμοσε όλες τις τεχνικές του γνώσεις στην ναυπηγική φτιάχνοντας πιστά αντίγραφα ιστιοφόρων σε μικρή κλίμακα, χρησιμοποιώντας ξύλο καρυδιάς από την Σκόπελο και φτιάχνοντας όλες τις λεπτομέρειες στο χέρι, γίνοντας με αυτό τον τρόπο πρωτοπόρος μικροναυπηγός συνεχίζοντας ένα παραδοσιακό επάγγελμα που χάθηκε. Την μικροναυπηγική τέχνη την δίδαξε στον γιο του τον Γιάννη και το αρμάτωμα των πλοίων στην κόρη του Νίνα. Σήμερα ο Γιάννης Μπουνταλάς συνεχίζει επάξια την οικογενειακή παράδοση και την διδάσκει στην κόρη του Ρηγίνα.
Περιοχή: Γυφτόκαμπος Σκαμνελίου του Δήμου Ζαγορίου Ιωαννίνων
Ταυτότητα Φορέα:
Αδελφότητα Σαρακατσαναίων Ηπείρου
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Κωνσταντίνος Τάγκας, Πρόεδρος Διοικητικού Συμβουλίου Αδελφότητας
sarakatsanoi.ipirou@gmail.com
Σύντομη Περιγραφή:
Πραγματοποιείται από το 1979, τον Αύγουστο, στον Γυφτόκαμπο Ζαγορίουν, στη Σαρακατσάνικη Στάνη, πιστό αντίγραφο της σαρακατσάνικης ζωής, σε ένα κατάφυτο περιβάλλον. Σαρακατσάνοι από την Ήπειρο αλλά και κάθε γωνιά της Ελλάδας και του εξωτερικού συγκεντρώνονται σε μια μεγάλη υπαίθρια πολιτιστική εκδήλωση, στην προσπάθεια τους να διατηρήσουν την παράδοση τους, την πολιτιστική τους κληρονομιά και τις σχέσεις τους. Αναβιώνουν τα έθιμά τους με αναπαραστάσεις από τη νομαδική ζωή, παραδοσιακούς χορούς και αφηγήσεις.
Στόχος είναι να διατηρηθεί και αναδειχθεί ως ζωτικό στοιχείο της αυτογνωσίας τους και να συμβάλλει στη συνέχεια και τη συνοχή των Σαρακατσάνων ώστε να κρατηθεί ζωντανή η φλέβα που τους συνδέει με το παρελθόν, αλλά και να αποτελέσει ένα ανοικτό παράθυρο στο μέλλον, ειδικά των νεότερων γενεών.
Περιοχή: Περαχώρα Κορινθίας & Λουτράκι Κορινθίας
Ταυτότητα Φορέα:
Σύνδεσμος Λουτρακιωτών-Περαχωριτών «Ο Ίβυκος»
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Κακούρος Ιωάννης -jkakouros@yahoo.gr
Θάνος Κώτσης – thanoskotsis@hotmail.com
Σεραφείμ Γιούλη- gioulitsa0@gmail.com
Μάντζιου Έλλη -ellieman@gmail.com
Μπάκος Δημήτριος – dimitrisbak20@gmail.com
Σύντομη Περιγραφή:
Ο διαβατήριος τελετουργικός χορός της Τράτας επιτελείται καθ’ όλη τη διάρκεια του Τριωδίου από άντρες και γυναίκες σε κεντρικά σημεία αναφοράς, με αποκορύφωση του χορού την Καθαρά Δευτέρα στις κεντρικές πλατείες των δυο οικισμών. Οι επιτελεστές πιασμένοι σταυρωτά, τραγουδούν και χορεύουν αντιφωνικά ελληνικά και αρβανίτικα τελετουργικά τραγούδια γύρω απ’ την φωτιά.
Περιοχή: Καλή Βρύση Δράμας
Ταυτότητα Φορέα:
Οι κάτοικοι της Κοινότητας Καλής Βρύσης Δράμας
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Παλλικάρης Αθανάσιος
Πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Καλής Βρύσης (url/ site web: www.kalivrisi.gr)
info.kalivrisi@gmail.com
Σύντομη Περιγραφή:
Ένα πανάρχαιο δρώμενο τελείται κατά το τριήμερο 6-7-8 Ιανουαρίου κάθε έτους. Τα «Μπαμπούγερα», όπως αποκαλούνται οι μεταμφιεσμένοι που κάνουν την εμφάνιση τους μετά τον αγιασμό των υδάτων στους δρόμους χωριού και κτυπούν με σακουλάκι (τουρμπά) στάχτης όσους ανταμώνουν στο διάβα τους, εξορκίζοντας έτσι το κακό. Παράλληλα, πιάνουν αιχμαλώτους από τους θεατές και τους ελευθερώνουν όταν τους πληρώσουν κάποιο χρηματικό αντίτιμο. Η προσωπίδα (μάσκα) έχει την όψη του τράγου που συμβολίζει το ζώο που έχει δύναμη για ζωή. Στη μέση ζώνονται τέσσερα μεγάλα κουδούνια εμπρός και ένα μεγαλύτερο πίσω (μπατάλι). Ο ήχος των κουδουνιών είναι εκκωφαντικός και ο συμβολισμός τους είναι για να ξυπνήσουν τη φύση. Τέλος, η καμπούρα που φέρουν συμβολίζει τη γριά μπάμπω (μαμή) που έχει αποδώσει τους καρπούς της ζωής.
Περιοχή: Δυτική Κρήτη και ιδιαίτερα Νομοί Χανίων και Ρεθύμνου
Ταυτότητα Φορέα:
● Πολιτιστικός Σύλλογος Λουσακιών (Δήμος Κισσάμου)
● Ένωση Πολιτιστικών Φορέων Επαρχίας Κισσάμου
● Δήμος Κισσάμου
Σύνταξη Δελτίου & Σύνταξη Δελτίου:
Στέλιος Κουνελάκης- kounelst@otenet.gr
Νίκος Πουλάκης, δρ. – nick.poulakis@music.uoa.gr
Αρετή Καμηλάκη -aretouskagia@yahoo.gr
Σύντομη Περιγραφή:
Κυκλικός (ανδρικός) χορός της Κρήτης βασισμένος σε οργανικές μελωδίες (με βιολί ή λύρα και λαούτο) πάνω στις οποίες περιστασιακά τραγουδιούνται δίστιχα (μαντινάδες). Οι δύο πρώτοι χορεύουν, ενώ οι υπόλοιποι βηματίζουν. Τοπική παράδοση και έρευνα συμφωνούν ότι εντοπίζεται κυρίως στη Δυτική Κρήτη (Κίσσαμος), όπου ο μύθος τοποθετεί τις απαρχές του στον 18ο αιώνα ως δημιούργημα ντόπιου μουσικού. Εμφανίζει τοπικές διαφοροποιήσεις (ονομασία, μουσικά-χορευτικά γνωρίσματα) με σκοπούς που αποδίδονται σε συγκεκριμένους μουσικούς. Στο Μεσοπόλεμο εξαπλώνεται σε όλη την Κρήτη και αργότερα γίνεται παγκόσμια γνωστός με το «συρτάκι» του Αλέξη Ζορμπά.
Περιοχή: Μέτσοβο, Ήπειρος
Ταυτότητα Φορέα:
Κατώγι Αβέρωφ Α.Ε.
e-mail: welcome@katogiaveroff.gr
url/ site web: www.katogiaveroff.gr
Σύνταξη Δελτίου & Σύνταξη Δελτίου:
Μαρία Δήμου, Υπεύθυνη Marketing
mdimou@katogiaveroff.gr
Σύντομη Περιγραφή:
Ο αμπελώνας του Μετσόβου είναι ο πιο ορεινός αμπελώνας της Ελλάδας και καταγράφεται το 16ο αιώνα μΧ και πιθανώς νωρίτερα. Βρίσκεται στις πλαγιές της Πίνδου σε υψόμετρο 950μ ως 1050μ. Έρχεται αντιμέτωπος με αντίξοες καιρικές συνθήκες και συνυπάρχει με τα άγρια ζώα της περιοχής όπως οι αρκούδες.
Περιοχή: Άρτα, Ήπειρος
Ταυτότητα Φορέα:
Τα μέλη του Μουσικοφιλολογικού Συλλόγου Άρτης «Ο ΣΚΟΥΦΑΣ»
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Νικόλαος Λιόντος
Καθηγητής Φυσικής Αγωγής – Μέλος του ΔΣ του Μ/Φ Άρτας «Ο Σκουφάς»
nikliontos@yahoo.gr
Σύντομη Περιγραφή:
Παραδοσιακά αποκριάτικα δρώμενα που παρουσιάζονται στην πόλη της Άρτας (μπαντίδοι-γαϊτανάκι) με κύρια χαρακτηριστικά τη μεταμφίεση, την προσωπιδοφορία, τις πατινάδες στους δρόμους και στις πλατείες της πόλης μας, όπου τραγουδούμε τα περιπαικτικά δίστιχα σε όλους και χορεύουμε τους καθιερωμένους χορούς με τη συμμετοχή της παραδοσιακής μουσικής.
Περιοχή: Σπάτα, Δήμου Σπάτων Αρτέμιδας, στην Αττική
Ταυτότητα Φορέα:
Δήμος Σπάτων Αρτέμιδος. Υπεύθυνος: Αντιδήμαρχος Διονύσης Φράγκος
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Διονυσία Φράγκου
Επίκουρη Καθηγήτρια Τμήματος Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής, Πανεπιστημίου
Δυτικής Αττικής
dfrangou@uniwa.gr
Σύντομη Περιγραφή:
Έθιμο που θέλει να θυσιαστούν μόσχοι (τα τελευταία χρόνια για λόγους υγιεινής δεν πραγματοποιείται ταυροθυσία) στην μνήμη των Αγίων Πέτρου και Παύλου και από την θυσία αυτή να παρασκευαστεί φαγητό (στιφάδο), το οποίο θα μοιραστεί σε όλους τους κατοίκους. Η προετοιμασία και παρασκευή του φαγητού πραγματοποιείται με την καθολική συμμετοχή των κατοίκων.
Περιοχή: Καλαρρύτες Ιωαννίνων
Ταυτότητα Φορέα:
Κοινότητα Καλαρρυτών
Πανθεσσαλικός Σύλλογος Καλαρρυτινών «Οι Καλαρρύτες», Πατριωτικός Σύνδεσμος Καλαρρυτών «Η Πίνδος», Πολιτιστικός και Λαογραφικός Οργανισμός Καλαρρύτες, Σύλλογος των Εν Αττική Καλαρρυτινών.
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Όλγα Γκλώνα-Κυριακάκη, olgaglonakyriakaki@gmail.com
Σύντομη Περιγραφή:
Πρόκειται για έθιμο βασισμένο σε ένα γεγονός και παράλληλα θαύμα της Αγίας Παρασκευής συνδεδεμένο με τους Καλαρρύτες. Κάθε χρόνο, μετά τη λειτουργία στον ναΐσκο, που βρίσκεται 6χλμ έξω από το χωριό σε μια σπηλιά σε υψόμετρο 1740μ, ακολουθεί γλέντι στην περιοχή Λιβάδι. Το βράδυ της ίδιας μέρας το πανηγύρι μεταφέρεται στην πλατεία του χωριού.
Περιοχή: Σκοτούσσα Σερρών
Ταυτότητα Φορέα:
1. Κοινότητα Σκοτούσσας, Δήμος Ηράκλειας Σερρών
2. ΚΟΙΝΟΝ ΣΚΟΤΟΥΣΣΑΙΩΝ
3. Πολιτιστικός Σύλλογος Σκοτούσσας
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Νικόλαος Σύκας
Πρόεδρος του φορέα ΚΟΙΝΟΝ ΣΚΟΤΟΥΣΣΑΙΩΝ, Ιατρός Χειρουργός
nsikas1@hotmail.com
Σύντομη Περιγραφή:
Το παραδοσιακό πανηγύρι της Σκοτούσσας διεξάγεται το διάστημα 7-11 Σεπτεμβρίου για να τιμηθεί το Γενέσιον της Θεοτόκου. Πρόκειται για ένα πενθήμερο εκδηλώσεων που έχουν διατηρήσει τον ίδιο χαρακτήρα για περισσότερα από 100 χρόνια. Μεταφέρει μνήμες και έθιμα παλαιότερων εποχών και μέσα από τις παραδοσιακές του τελετουργίες αποτελεί σημείο συνάντησης προηγούμενων και επόμενων γενεών. Αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας και της παράδοσης όχι μόνο της Σκοτούσσας αλλά και ενός ολόκληρου λαού, που μέσα από τα πανηγύρια έχει κατορθώσει να διατηρήσει ζωντανές μνήμες αιώνων.
Περιοχή: Παγονέρι Δράμας
Ταυτότητα Φορέα:
Οι κάτοικοι της Κοινότητας Παγονερίου Δράμας
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Δημήτριος Μόνιος
Πρόεδρος του Μορφωτικού και Πολιτιστικού Συλλόγου Παγονερίου
dimitrispagoneri@yahoo.gr
Σύντομη Περιγραφή:
Οι «Αράπηδες» είναι μεταμφιεσμένοι με προβιές που καλύπτουν όλο το σώμα, φέρουν μάσκα με τρεις τρύπες για τα μάτια και το στόμα, στη μέση κρεμούν κουδούνια, ενώ στο χέρι κρατούν ξύλινα σπαθιά και στάχτη και στα πόδια φέρουν γουρουνοτσάρουχα. Ένας άνδρας υποδύεται τη νύφη, με άσπρο φόρεμα, προκλητικά βαμμένη, την οποία προστατεύουν ως αδελφή τους οι Αράπηδες, από τυχόν επίδοξο κλέφτη. Όποιος τολμήσει να την κλέψει, θα τον συλλάβουν οι Αράπηδες και θα πρέπει να πληρώσει λύτρα. Ένας άλλος άνδρας υποδύεται τη Γύφτισσα, ντυμένος πολύχρωμα, με πολλά βραχιόλια, βαμμένα κόκκινα χείλη, το πρόσωπο βαμμένο με καπνιά, πλεξούδα σκόρδα στο λαιμό και ένα ψεύτικο μωρό στην αγκαλιά που προσπαθεί να το πουλήσει. Όποιος το πάρει και προσπαθήσει να φύγει, τον κυνηγούν οι Αράπηδες και αφού τον πιάσουν πρέπει να πληρώσει λύτρα και αυτός. Επίσης, αν κάποιος Αράπης ή θεατής, αρρωστήσει ή τραυματιστεί, υπάρχει ο «Χατλής» (γιατρός) που φοράει λευκά ρούχα, κεφαλοστολή από δέρμα χοίρου, ο οποίος θα σπεύσει με το «αλογάκι» του (ομοίωμα αλόγου στα σκέλια του αναβάτη) με τα γιατρικά του σε τσάντα από δέρμα ζώου και ξύλινο ραβδί στο χέρι, να τον θεραπεύσει. Το δρώμενο διαρκεί μέχρι το βράδυ, με πειράγματα, χορούς και τραγούδια υπό τους ήχους των τοπικών μουσικών οργάνων, της γκάιντας και του νταχαρέ. Το δρώμενο τελείται υπό τον Μορφωτικό και Πολιτιστικό Σύλλογο Παγονερίου, με τη συμμετοχή όλων των κατοίκων.
Περιοχή: Βαμβακού, Δήμου Σπάρτης, Νομού Λακωνίας
Ταυτότητα Φορέα:
Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση «Βαμβακού, Αναβιώνοντας το Χωριό μας» | «Vamvakou Revival»
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Χάρης Βασιλάκος
πρόεδρος Κοιν.Σ.Επ. Vamvakou Revival | Υπεύθυνος Προγραμμάτων-
h.vasilakos@vamvakourevival.org
Σύντομη Περιγραφή:
Η Επιτροπή Πληρεξουσίων ήταν ένα 20μελές σχήμα που ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1898, έδρασε για 16 χρόνια και είχε ως σύνθημα «Η ισχύς εν τη ενώσει». Στόχος της ήταν η διαμόρφωση ενός χωριού προτύπου με άξονες την εκπαίδευση, την οργανωμένη κτηνοτροφία, τη γεωργία, τη δενδροκομία, την ηθική βελτίωση, τον εθελοντισμό και την ελευθερία. Το διοικητικό μοντέλο του Κοινού των Βαμβακιτών αποτέλεσε το παράδειγμα για την εισαγωγή του κοινοτικού συστήματος στην τοπική αυτοδιοίκηση. Μάλιστα, ο Νόμος ΔΝΖ (Περί Δήμων Και Κοινοτήτων) που εισήγαγε ο Ελευθέριος Βενιζέλος το 1912 στη Βουλή είχε ως πρότυπο το καταστατικό της Επιτροπής Πληρεξουσίων. Να τονιστεί ότι άλλα 600 χωριά και δήμοι ζήτησαν οδηγίες από τη Βαμβακού, για να αναπτυχθούν. 120 χρόνια μετά, το παράδειγμα της Επιτροπής Πληρεξουσίων ενέπνευσε τον Οργανισμό «Vamvakou Revival», να σχεδιάσει και να υλοποιήσει σε συνεργασία με το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος το εγχείρημα Αναβίωσης της Βαμβακούς, τόπου καταγωγής του Σταύρου Νιάρχου.
Περιοχή: Σάμος
Ταυτότητα Φορέα:
Αθλητικός, Σκακιστικός, Πολιτιστικός, Εξωραϊστικός, Μορφωτικός Σύλλογος Σπαθαραίων Σάμου
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Χρήστος Χατζηχριστοδούλου
chatz@aegean.gr
Σύντομη Περιγραφή:
Ο Καδής είναι ένα αποκριάτικο έθιμο, όπου κρατάει τις ρίζες του από την απελευθέρωση των Ελλήνων. Ο Καδής ήταν ο Τούρκος δικαστής όπου έρχονταν στην Ελλάδα για να δικάσει, να λάβει τους φόρους για την Υψηλή Πύλη. Στα βάθη των χρόνων, έγινε έθιμο, όπου οι Έλληνες πλέον νικούσαν τον Καδή, τον κρέμαγαν και η απελευθέρωση νικούσε. Ανάμεσα στις δίκες του Καδή, ιδιαίτερα πλέον σε πολιτικούς άρχοντες, κυριαρχούσαν τα σατιρικά δρώμενα, εμπνευσμένα από την καθημερινότητα.
Περιοχή: Στην Αγιάσο της Λέσβου, έδρα της δημοτικής ενότητας Αγιάσου
Ταυτότητα Φορέα:
Πνευματικό Κέντρο Αναγνωστηρίου Αγιάσου «Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ» και ο Πολιτιστικός Καρναβαλικός Σύλλογος Αγιάσου «Ο Σάτυρος»
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
1. Παναγιώτης Μιχ. Κουτσκουδής – Αντιπρόεδρος Δ.Σ Αναγνωστηρίου Αγιάσου «Η Ανάπτυξη» – Ε-mail: pmmkoutsk@gmail.com
2. Παναγιώτης Σκορδάς, Μέλος Δ.Σ Αναγνωστηρίου Αγιάσου «Η Ανάπτυξη» – E-mail: paskordas@gmail.com
Σύντομη Περιγραφή:
Το Αγιασώτικο Καρναβάλι περιλαμβάνει τα λαϊκά δρώμενα και τα έθιμα της Αποκριάς, που εμφανίστηκαν στην Αγιάσο από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας και τα οποία διαδραματίζονται μέχρι και σήμερα (Περικεφαλαία, Κουδουνάτοι Πειρασμοί, Ιμτσούνις, Απουκριγιώματα, Χαζλήδις, Καρναβαλομαχία, Τράτα, Άρματα με Σάτιρα κ.ά.) καθώς και τα στοιχεία που διασώζει η τοπική προφορική λαϊκή παράδοση (τριψίματα, τραγούδια, μουσική, χοροί).
Περιοχή: Στον Μεσότοπο της Λέσβου, ο ποίος ανήκει στην δημοτική ενότητα Ερεσού – Αντίσσης
Ταυτότητα Φορέα:
Πολιτιστικός Σύλλογος Μεσοτόπου «Ο Μεσότοπος»
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Γεωργία Δρόσου- drossou@yahoo.com
Σύντομη Περιγραφή:
Το παραδοσιακό καρναβάλι Μεσοτόπου ξεκίνησε επίσημα το 1986. Είναι μια περίοδος ξεφαντώματος στην οποία συμμετέχει όλο το χωριό και όλοι οι φορείς του. Περιλαμβάνει αποκριάτικα δρώμενα, μασκαράδες/ μουτσούνια όλων των ηλικιών, τραγούδια και χορό.
Είναι ευρέως γνωστό για τους κουδουνάτους ή κωδωνοφόρους του, μορφές μουντζουρωμένες με κάρβουνο, με κολοκύθες στο κεφάλι, περιζωσμένες με κουδούνια και φαλλικά σύμβολα, και για τη σάτιρα, η οποία απαγγέλεται σε ντοπιολαλιά.
Περιοχή: Στα Θυμιανά της Χίου, έδρα της δημοτικής ενότητας Αγίου Μηνά
Ταυτότητα Φορέα:
Μορφωτικός Εκπολιτιστικός Σύλλογος Θυμιανών
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Ερμιόνη Τάμαρη, Πρόεδρος Μ.Ε.Ο.Θ, εκπαιδευτικός Δ/θμιας εκπαίδευσης – Ε-mail: erm_tam5@hotmail.com
Σύντομη Περιγραφή:
Η Μόστρα Θυμιανών είναι ένα αποκριάτικο έθιμο, που αναβιώνει κάθε χρόνο στο χωριό των Θυμιανών της Χίου και οι ρίζες του είναι χαμένες στα βάθη του Μεσαίωνα. Πρόκειται για την αναπαράσταση μιας φονικής μάχης ανάμεσα στους κατοίκους των Θυμιανών και των Κουρσάρων Πειρατών. Η μάχη αναπαρίσταται με τον χορευτικό χορό «Ταλίμι» και το νικητήριο τέλος με τον παραδοσιακό χορό «Δετός των Θυμιανών», υπό τους ήχους μουσικών οργάνων, τουμπιών και παγιαυλιών. Η Μόστρα «Aνεβαίνει» την Τυρινή Παρασκευή και «Κατεβαίνει», την Τυρινή Κυριακή. Με το τέλος της Μόστρας ακολουθεί μεγάλο Καρναβάλι με παρέλαση αρμάτων και πληρωμάτων.
Περιοχή: Στον Μαραθόκαμπο Σάμου, που ανήκει στη Δημοτική Ενότητα Μαραθοκάμπου, και στην
Ταυτότητα Φορέα:
Πολιτιστικός Εξωραϊστικός Σύλλογος «Φίλων Μαραθοκάμπου»
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Αθανασίου Αγγελική,
athanasiou.angel22@gmail.com
Σύντομη Περιγραφή:
Η ονομασία «Φρατζόλια» προήλθε πιθανότατα από τη λέξη «φράντζα» που σημαίνει «στόλισμα». Τα φρατζόλια δεν έχουν τυποποιημένη εμφάνιση. Στολίζονται με παράταιρα ρούχα τονίζοντας συχνά υπερβολικά διάφορα σημεία του σώματος και έχοντας πάντα καλυμμένο το πρόσωπο (όχι απαραίτητα με μάσκα). Κυκλοφορούν τα βράδια την περίοδο του Τριωδίου και επιδίδονται στη σάτιρα χορεύοντας και τραγουδώντας παραδοσιακά αποκριάτικα άσματα με αποκορύφωμα την Κυριακή της τελευταίας Αποκριάς.
Περιοχή: Κρήτη
Ταυτότητα Φορέα:
Ομοσπονδία Συλλόγων και φορέων ριζίτικου τραγουδιού
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Καστρινάκης Σταύρος, Διαχειριστής ιστοσελίδας Ομοσπονδίας Συλλόγων και Φορέων Ριζίτικου Τραγουδιού
kastrhn1@gmail.com
Σύντομη Περιγραφή:
Ο τίτλος ΡΙΖΙΤΙΚΑ παραπέμπει στο Δημοτικό τραγούδι που δημιουργήθηκε στα χωριά των παρυφών (ριζών) του ορεινού όγκου των Λευκών Ορέων (Μαδάρες) των ΧΑΝΙΩΝ. Από τα τραγούδια που έσωσε η προφορική παράδοση προκύπτει ότι υπήρχαν τουλάχιστον από τον 8ο μ.Χ. αιώνα. Τα πρώτα τραγούδια ήσαν κυρίως ηρωικά. Αργότερα δημιουργήθηκαν πολλά τραγούδια που κάλυπταν όλες τις εκφάνσεις της ζωής (πολεμικά, ερωτικά, χαράς λύπης, θανάτου κ.α.) όπου τραγουδιούνται στις αντίστοιχες κοινωνικές εκδηλώσεις. Είναι γραμμένα σε δεκαπεντασύλλαβο και τραγουδιόνται κυκλικά δηλ τραγουδιέται από έναν και επαναλαμβάνονται από περισσότερους. Τα χαρακτηρίζει η μεγάλη πνοή, παράλληλα με την ιδιάζουσα μορφική έκφραση και την μελωδική σύνδεση που τραγουδιούνται σε 50 περίπου μελωδίες και είναι είναι περίπου 800 .
Περιοχή: Σοφικό Κορινθίας
Ταυτότητα Φορέα: Πολιτιστικός Σύλλογος Σολυγείας
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
1. Πετρούλα Στέφα, Πρόεδρος Πολιτιστικού Συλλόγου Σολυγείας – E-mail: petroulast@yahoo.gr
2. Δρ Τζαναβάρα Αντωνία, Αρχαιολόγος- Ιστορικός Τέχνης – Μουσειολόγος- E-mail: toniatzan@hotmail.com
Σύντομη Περιγραφή:
Την Κυριακή, Δευτέρα και Τρίτη του Πάσχα στο προαύλιο του Ιερού Ναού της Ευαγγελίστριας στο Σοφικό ,θα ακούσεις βήματα να χτυπούν δυνατά στο έδαφος, φωνές δυνατές να δίνουν τον ρυθμό, ανθρώπους όλων των ηλικιών, χαμογελαστούς, πιασμένους με την χαρακτηριστική λαβή να τραγουδούν με την ψυχή τους και να χορεύουν ώσπου να πέσει η νύχτα.
Περιοχή: Σε χωριά της Ηπείρου. Eνδεικτικά αναφέρονται τα εξής:
Ταυτότητα Φορέα:
Στον χορό συμμετέχουν όλοι όσοι βρίσκονται εκείνη την ημέρα στο χοροστάσι του χωριού, μόνιμοι κάτοικοι, ξενιτεμένοι, φίλοι, επισκέπτες, άνδρες, γυναίκες και παιδιά, με τους γεροντότερους να ξεκινούν και να δείχνουν το δρώμενο και τους υπόλοιπους να ακολουθούν. Ως συνήθως ο χορός διοργανώνεται από τους τοπικούς πολιτιστικούς συλλόγους και τοπικές κοινότητες με αποτέλεσμα να αποτελούν φορείς του στοιχείου και να έχουν την ευθύνη για τη σωστή προετοιμασία και την αδιάκοπη παρουσίασή του κάθε χρόνο.
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
1. Φώτης Βράκας, Συγγραφέας- Ιστορικός – E-mail: fotios.vrakas@deutschebahn.com
2. Αιμιλία Κοκκινέλη, Νόμιμος Εκπρόσωπος DMO ARTA – E-mail: aimiliakokkineli@gmail.com
Σύντομη Περιγραφή:
Ο καγκελωτός αυτός χορός χορεύεται και τραγουδιέται χωρίς τη συνοδεία οργάνων, ξεκινώντας το τραγούδι οι άνδρες και επαναλαμβάνοντάς το (αντιφωνώντας το) οι γυναίκες. Χορεύεται στα δύο, μία μέσα μία έξω, αρχίζει με το πέσιμο του ήλιου και κρατά μέχρι να πέσει το πρώτο καλό σούρουπο ή αρχίζει μετά τη θεία λειτουργία του εορτάζοντος Αγίου της εκκλησίας του χωριού και πριν το ημερήσιο πανηγύρι που διοργανώνεται αμέσως μετά. Μπροστάρης (πρωτοχορευτής) είναι πάντοτε ο παπάς του χωριού.
Περιοχή: Απαντάται σε όλες τις κοινότητες Ελλήνων Τσιγγάνων, σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια, από τη Θράκη έως την Κρήτη
Ταυτότητα Φορέα:
Όλοι οι Έλληνες Τσιγγάνοι σε όλη τη χώρα, αναγνωρίζουν το «Εντερλέζι» ως κομμάτι της ταυτότητάς τους. Την πρωτοβουλία υποβολής της πρότασης ανέλαβε η Εμπορική Ένωση Ελλήνων Τσιγγάνων, σε συνεργασία με ομάδα γυναικών από τον υπό σύσταση Σύλλογο Ελληνίδων Τσιγγάνων Αγίας Βαρβάρας.
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Εμμανουήλ Ράντης, Πρόεδρος Δ.Σ. Εμπορικής Ένωσης Ελλήνων Τσιγγάνων
manosrantis@gmail.com
Σύντομη Περιγραφή:
«Εντερλέζι» ονομάζουν οι Έλληνες Τσιγγάνοι τον εορτασμό του Αγίου Γεωργίου, που παρότι είναι Άγιος της Χριστιανοσύνης, εορτάζεται και από τους Μουσουλμάνους Έλληνες Τσιγγάνους. Για τους Έλληνες Τσιγγάνους, τo «Εντερλέζι» πέρα από εκδήλωση θρησκευτικής λατρείας, αποτελεί πεδίο συνάντησής τους με όλα όσα συνθέτουν την κοινή τους διαδρομή με τον υπόλοιπο ελληνισμό.
Περιοχή: Παραμύθια από την Α. Θράκη
Ταυτότητα Φορέα:
Τα παραμύθια είναι μια ζώσα παράδοση και φορείς της είναι όλοι οι κάτοικοι της Καβάλας, ανεξαρτήτου ηλικίας και κυρίως τα μέλη της Θρακικής Εστίας Καβάλας. Ο καθένας το βιώνει με τον δικό του τρόπο είτε ως ακροατής είτε ως αφηγητής. Η Θρακική Εστία Καβάλας φροντίζει η παράδοση να συνεχιστεί από γενιά σε γενιά τα τελευταία 50 χρόνια με εκδηλώσεις που έχουν χρώματα και αρώματα από τις αλησμόνητες πατρίδες.
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
1. Τσουμπάκης Νικόλαος, Πρόεδρος Θρακικής Εστίας Καβάλας, Ιστορικός, Ερευνητής – E-mail: tsoumpakisnik@yahoo.gr
2. Κανάκη Βασιλική, Αντιπρόεδρος Συλλόγου Θρακιωτών Φιλώτα, Βρεφονηπιοκόμος – Ε-mail: vasotete@gmail.com
Σύντομη Περιγραφή:
Το Θρακιώτικο παραμύθι αποτελεί κληρονομιά που καθρεπτίζει τις ενδότερες ανάγκες των Ελλήνων από την Ανατολική Θράκη. Στόχος του θρακιώτικου παραμυθιού είναι η περιγραφή της ανθρώπινης ύπαρξης στο χώρο και τον χρόνο που έζησαν οι Έλληνες της Ανατολικής Θράκης. Με την επανάληψη από στόμα σε στόμα και από γενιά σε γενιά το θρακιώτικο παραμύθι γίνεται μέτρο σύγκρισης, πρότυπο συμπεριφοράς και σημείο αναφοράς που συνδέει το παρελθόν με το παρόν. Μέσα από το παραμύθι μεταφέρονται τα πολιτισμικά χαρακτηριστικά, συντηρώντας με αυτό τον τρόπο τη λαϊκή πολιτισμική ταυτότητα του θρακιώτικου λαού. Μια παρακαταθήκη για τους σημερινούς αποδέκτες, ώστε να καταστήσουν τις επόμενες γενιές μεταλαμπαδευτές της κάθε επόμενης.
Περιοχή: Αίγινα
Ταυτότητα Φορέα:
1. Αγροτικός Σύλλογος Αίγινας: https://www.facebook.com/people/%CE%91%CE%B3%CF%81%CE%BF%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82-%CE%A3%CF%8D%CE%BB%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CF%82-%CE%91%CE%AF%CE%B3%CE%B9%CE%BD%CE%B1%CF%82/100010729993171
2. Αγροτικός Συνεταιρισμός Φιστικοπαραγωγών Αίγινας: https://fistikiaegina.gr/online/el/
3. Περιφέρεια Αττικής – Περιφερειακή Ενότητα Νήσων
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
1. Γεωργιάδου Μαρία, Γεωπόνος PhD – E-mail: m.georgiadou@aua.gr
2. Αλυφαντής Νικόλαος, Πρόεδρος Αγρ. Συλλόγου, Παραγωγός Φιστικιού Αιγίνης -E-mail: elal25@yahoo.gr
3. Θεοδωρακοπούλου Βασιλική, Αντιπεριφερειάρχης Νήσων -E-mail: ant.nison@patt.gov.gr
Σύντομη Περιγραφή:
Το φιστίκι Αιγίνης, ο καρπός του δένδρου της φιστικιάς αποκτά τοπωνύμιο λόγω της πολυδιάστατης σύνδεσής του με το ομώνυμο νησί από τον 19ο αιώνα. Το φιστίκι Αιγίνης, ως πρακτική και τεχνογνωσία καλλιέργειας, επεξεργασίας και παραγωγής ποικίλων παραδοσιακών προϊόντων και παραγώγων είναι αναπόσπαστο στοιχείο πολιτισμού όπως προβάλλεται από το ετήσιο φεστιβάλ.
Περιοχή: Πόλη της Κοζάνης (Νομός Κοζάνης, Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας)
Ταυτότητα Φορέα:
Όλα τα μέλη της τοπικής κοινότητας της Κοζάνης με πρωτεργάτες τις Ομάδες των «Φανών». Οι «Φανοί» είναι οργανωμένες micro-κοινότητες της πόλης που λειτουργούσαν αρχικά ως άτυπες συλλογικότητες συγκεκριμένων γειτονιών της, οι οποίες τις τελευταίες δεκαετίες συγκρότησαν πολιτιστικούς συλλόγους (συνολικά 15).
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
1. Ιωάννα Βόμβα, MSc στη Διοίκηση Πολιτισμικών Μονάδων, Υπεύθυνη Τμήματος Πολιτιστικών Δραστηριοτήτων Οργανισμού Αθλητισμού -Πολιτισμού και Νεολαίας Δήμου Κοζάνης (ΟΑΠΝ)- Ε-mail: oapnkozanis@gmail.com
2. Ζωή Μάργαρη, Κύρια Ερευνήτρια Κέντρου Ερεύνης Ελληνικής Λαογραφίας Ακαδημίας Αθηνών Διεύθυνση: Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας- E-mail: margari@academyofathens.gr
Σύντομη Περιγραφή:
Τα εθιμικά δρώμενα των Φανών εντάσσονται στον κύκλο των αποκριάτικων εθιμικών ευετηρικών δρωμένων. Αποτελούν κομβικό σημείο της ταυτότητας των Κοζανιτών, που συμμετέχουν ενεργά στην επιτέλεσή τους. Επιτελούνται την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς με πρωτεργάτες 15 Φανικές Ομάδες που ανάβουν ισάριθμες εθιμικές πυρές σε γειτονιές της πόλης, γύρω από τις οποίες λαμβάνουν χώρα τα ορχηστικά τελετουργικά επεισόδια με τα «ξινέντραπα» (σκωπτικά) τραγούδια.
Περιοχή: Τα εθιμικά δρώμενα των Λαζαρίνων επιτελούνται στις τοπικές κοινότητες Αγίας Παρασκευής, Αιανής, Άνω Κώμης, Καρυδίτσας, Καισαρειάς, Κήπου, Κάτω Κώμης, Κρόκου, Κτενίου, Λευκοπηγής, Μεταμόρφωσης και Ροδιανής Δήμου Κοζάνης (Νομός Κοζάνης, Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας).
Ταυτότητα Φορέα:
Τα μέλη των τοπικών κοινοτήτων Αγίας Παρασκευής, Αιανής, Άνω Κώμης, Καρυδίτσας, Καισαρειάς, Κήπου, Κάτω Κώμης, Κρόκου, Κτενίου, Λευκοπηγής, Μεταμόρφωσης, Ροδιανής Δήμου Κοζάνης (Νομός Κοζάνης, Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας) με πρωτεργάτριες τις «Λαζαρίνες» δηλαδή τις γυναίκες και τα νεαρά κορίτσια.
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
1. Ιωάννα Βόμβα, MSc στη Διοίκηση Πολιτισμικών Μονάδων, Υπεύθυνη Τμήματος Πολιτιστικών Δραστηριοτήτων Οργανισμού Αθλητισμού -Πολιτισμού και Νεολαίας Δήμου Κοζάνης (ΟΑΠΝ)- Ε-mail: oapnkozanis@gmail.com
2. Ζωή Μάργαρη, Κύρια Ερευνήτρια Κέντρου Ερεύνης Ελληνικής Λαογραφίας Ακαδημίας Αθηνών Διεύθυνση: Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας- E-mail: margari@academyofathens.gr
Σύντομη Περιγραφή:
Τα εθιμικά δρώμενα των Λαζαρίνων εντάσσονται στον κύκλο των εαρινών τελετουργικών ευετηρικών δρωμένων. Επιτελούνται από νεαρά κορίτσια και γυναίκες των τοπικών κοινοτήτων με αφορμή την Ανάσταση του Λαζάρου. Τα εθιμικά δρώμενα ξεκινούν το Σάββατο του Ακάθιστου Ύμνου και κορυφώνονται το Σάββατο του Λαζάρου και την Κυριακή των Βαΐων, με τελετουργικούς αγερμούς, χορούς και συμποσιακά γλέντια.
Περιοχή: Πετρούσα, Δράμας
Ταυτότητα Φορέα:
Εκπολιτιστικός Γυμναστικός Σύλλογος Πετρουσαίων
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Ηλιάδου Βασιλική, Πρόεδρος Εκπολιτιστικού Γυμναστικού Συλλόγου Πετρουσαίων – E-mail: vasiliki.iliadou@yahoo.gr
Σύντομη Περιγραφή:
Αρχέγονο δρώμενο .Στις 6, 7, 8 Ιανουαρίου άντρες ντύνονται «αράπηδες» με δέρματα ζώων, ζώνονται κουδούνια, βάφουν το πρόσωπό τους μαύρο και ξεχύνονται στους δρόμους προκαλώντας εκκωφαντικό θόρυβο, για να ξορκίσουν το κακό και να καλέσουν τη γη να ξυπνήσει. Κυρίαρχο σύμβολο η καμήλα, Συμμετοχή όλης της κοινότητας.
Περιοχή: Θραψανό – Μίνωα Πεδιάδας – Ηράκλειο – Κρήτη
Ταυτότητα Φορέα:
Φορείς της αγγειοπλαστικής παράδοσης του Θραψανού είναι πρωτίστως όλοι οι εν ενεργεία αγγειοπλάστες, που ζουν στο Θραψανό ή την ευρύτερη περιοχή και κατασκευάζουν αγγεία με τις παραδοσιακές τεχνικές και φόρμες. Είναι επίσης οι παλιοί «μαστόροι», οι οποίοι, αν και έχουν αποσυρθεί από την τέχνη, φροντίζουν να μεταλαμπαδεύσουν τη γνώση και τις δεξιότητες για την κατασκευή των αγγείων στους νεότερους. Στους φορείς συγκαταλέγονται και όλοι όσοι συμμετέχουν στα διαφορετικά στάδια παραγωγής των θραψανιώτικων αγγείων, όπως οι τεχνίτες για τη συλλογή του κατάλληλου χώματος, τη δημιουργία του πηλού, το ψήσιμο των αγγείων, τη διάθεση της παραγωγής στο εμπόριο κτλ..
Εκπρόσωπος του στοιχείου θεωρείται και ο Πολιτιστικός Σύλλογος του Θραψανού που πρωταγωνιστεί σε κάθε προσπάθεια ανάδειξης και προβολής της αγγειοπλαστικής παράδοσης του τόπου. Ενδεικτικά, ο σύλλογος διοργανώνει ανελλιπώς την Γιορτή του Θραψανιώτη Αγγειοπλάστη εδώ και 34 χρόνια και επιδιώκει την προβολή της τέχνης στα τοπικά τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά κανάλια, στο διαδίκτυο και κάθε άλλο μέσο επικοινωνίας. Παράλληλα ενεργοποιεί τη δικτύωση με μουσεία, ιδρύματα, οργανισμούς, ιδιώτες για την ανάπτυξη πρακτικών σχετικών με την έρευνα και τη διαφύλαξη αυτής της παραδοσιακής και πολύτιμης, για τον τόπο τους, τέχνης.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον επίσης επιδεικνύει το Κέντρο Μελέτης Νεότερης Κεραμικής – Ίδρυμα Oικ. Γ. Ψαροπούλου, το οποίο, από την δεκαετία του 1980 έως και σήμερα, συμβάλλει στον αγώνα διαφύλαξης του στοιχείου, οργανώνοντας στοχευμένες δράσεις, όπως έρευνα, μελέτη, σχετικές εκδόσεις, εκθέσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα, επισκέψεις και φεστιβάλ τόσο Θραψανό όσο και στην Αθήνα.
Νέος συνοδοιπόρος σε αυτήν την προσπάθεια είναι και η Βρετανική Σχολή Αθηνών (Ερευνητικό Κέντρο Κνωσσού), η οποία το 2019 συνέβαλε τα μέγιστα στην διοργάνωση των εκδηλώσεων Χώμα – Νερό – Φωτιά που έλαβαν χώρα στο Θραψανό με θέμα την κρητική κεραμική από την αρχαιότητα έως σήμερα. Η Περιφέρεια Κρήτης, ο Δήμος Μίνωα Πεδιάδας, και η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηρακλείου επίσης υποστηρίζουν με διάφορους τρόπους την διαφύλαξη της αγγειοπλαστικής παράδοσης του Θραψανού.
Τέλος, στους φορείς ανήκουν όλα τα μέλη της τοπικής κοινότητας που νιώθουν συνδεδεμένοι με την τέχνη του τόπου τους – αισθάνονται όπως λένε και οι ίδιοι «ζυμωμένοι» με πηλό.
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Ξανθίππη Κοντογιάννη, Μαθηματικός – Διαχειρίστρια Πολιτιστικής Κληρονομίας, Δημιουργός της ομάδας astroθeasis, Συντονίστρια Πολιτιστικών έργων στην α.μ.κ.ε CulturePolis
E-mail: xanthippi0@gmail.com
Σύντομη Περιγραφή:
Στην καρδιά του νομού Ηρακλείου, στην Κρήτη, βρίσκεται το Θραψανό, γνωστό και ως «χωριό των αγγειοπλαστών». Εκεί, στα 20 εν ενεργεία εργαστήρια, οι «μαστόροι», κατασκευάζουν μικρά και μεγάλα αποθηκευτικά αγγεία, ακολουθώντας τα βήματα μιας κληροδοτημένης γνώσης που εντοπίζεται ήδη από τον 16ο αιώνα μ.Χ.. Χαρακτηριστικά της παράδοσης αυτής είναι τα πιθάρια και η ιδιαίτερη κατασκευή τους σε «τροχί» με την μέθοδο της «στομωσάς».
Περιοχή: Νέοι Επιβάτες Θεσσαλονίκης
Ταυτότητα Φορέα:
Οι νέοι της τοπικής κοινότητας που συμμετέχουν στο έθιμο, οι αρραβωνιασμένοι και οι νιόπαντροι ως δωροθέτες και οι υπόλοιποι κάτοικοι ως θεατές. Ο Πολιτιστικός Σύλλογος «ΝΕΟΙ ΕΠΙΒΑΤΕΣ» που αναλαμβάνει τα τελευταία χρόνια την τέλεση του εθίμου.
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
1. Ζωή Ζαχαριάδου, Πρόεδρος Πολιτιστικού Συλλόγου «ΝΕΟΙ ΕΠΙΒΑΤΕΣ» E-mail: zoizach5@gmail.com
2. Παναγιώτα Χατζηχιδήρογλου, Χοροδιδάσκαλος Πολιτιστικού Συλλόγου «ΝΕΟΙ ΕΠΙΒΑΤΕΣ», εκπαιδευτικός Φ.Α. E-mail: panagiotachatz@gmail.com
Σύντομη Περιγραφή:
Ο Άγιος Γεώργιος λατρεύεται με ιδιαίτερες τιμές σε ολόκληρη τη Θράκη. Προς τιμήν του πραγματοποιούνται αγώνες δρόμου, ιπποδρομιών και πάλης, ως επίδειξη ανδρείας.
Σο «κοσί», που σημαίνει τρέξιμο (από τα τουρκικά κοσάριμ, κοσίορουμ) είναι ένα δρομικό έθιμο που τελούνταν μόνο στους Επιβάτες Ανατολικής Θράκης προς τιμήν του Αγίου Γεωργίου, το οποίο συνέχισαν να τελούν οι Επιβατιανοί και όταν ήρθαν στη νέα πατρίδα, τους Νέους Επιβάτες Θεσσαλονίκης.
Αποτελεί έναν αυτοσχέδιο αγώνα δρόμου με συμμετέχοντες τα παλικάρια του χωριού, τα οποία επιβραβεύονται με μαντήλια (δώρα των αρραβωνιασμένων και των νιόπαντρων της κοινότητας), ως τρόπο διάκρισης των ικανοτήτων τους, ενώ ο τελευταίος παίρνει την «κοκάλα» (νεκροκεφαλή αλόγου ή αγελάδας), τσίπουρο και σκόρδα «για να μην τον πιάνει το μάτι τέτοιος ικανός που βρέθηκε». Όταν με την εγκατάσταση νέων κατοίκων στο χωριό άρχισε να ατονεί το έθιμο, ο Πολιτιστικός Σύλλογος «ΝΕΟΙ ΕΠΙΒΑΤΕΣ» ανέλαβε να διατηρήσει την τέλεσή του.
Περιοχή: Το στοιχείο αρχικά συναντάται στον Καλλικρατικό Δήμο Μαλεβιζίου – πρώην επαρχία Μαλεβιζίου, με διακριτές παραλλαγές στον νομό Ηρακλείου. Χορεύεται σε όλη την Κρήτη, την Ελλάδα και από τον απόδημο ελληνισμό, μέσω της εκμάθησης ή επιτέλεσης της Κρητικής χορευτικής παράδοσης.
Ταυτότητα Φορέα:
Φορείς του στοιχείου είναι όλοι όσοι χορεύουν τον Μαλεβιζιώτη ή Καστρινό χορό. Ξεκινώντας από τους παραδοσιακούς χορευτικούς συλλόγους της Ελλάδας και του εξωτερικού, όσο και από τους πολιτιστικούς συλλόγους, που κρατάνε άσβεστη την παράδοση, μεταβαίνουμε στην Κρήτη. Η περιοχή εμβέλειας του Δήμου Μαλεβιζίου, όντας η γενέτειρα του στοιχείου απαρτίζεται από χορευτικούς και πολιτιστικούς συλλόγους, από οργανοπαίχτες και μουσικούς, που δίνουν τον ρυθμό και από όλο το γηγενή πληθυσμό που επιτελεί τον Μαλεβιζιώτη, διαφυλάσσοντας και προωθώντας τη συνέχισή του.
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Σύντομη Περιγραφή:
Κυκλικός, ζωηρός, χορεύεται από άντρες και γυναίκες με πιασμένες παλάμες, σε ρυθμό μέτρου 2/4, με συνοδεία λύρας ή βιολιού, με λαγούτο, μαντολίνο ή ασκομαντούρα. Χορός άρρηκτα συνδεδεμένος με την παράδοση, την πολιτιστική ταυτότητα και όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής των Μαλεβιζιωτών.
Περιοχή: Κίμωλος – Κυκλάδες
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Βεντούρης Νικόλαος, ελεύθερος επαγγελματίας. E-mail: ventourisnick90@gmail.com
Σύντομη Περιγραφή:
Πρόκειται για την πλέξη καλαμιών με χειρωνακτικό τρόπο όπου η σύνθεσή τους τοποθετείται σε εσωτερικούς χώρους κυρίως. Παλαιότερα έμπαινε στις οροφές σπιτιών για να στηρίξει την οροφή και τη μόνωση. Πλέον τοποθετείται μόνο για θέμα ομορφιάς και διατήρηση της παράδοσης.
Περιοχή: Κοινότητα Κοπάνης, Δήμου Δωδώνης
Ταυτότητα φορέα: Φιλοπρόοδος Κίνηση Κοπάνης, Κοινότητα Κοπάνης, Δήμος Δωδώνης
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Μαρία Μπάρκα, Ειδική Συνεργάτιδα Δημάρχου Δωδώνης. Ε-mail: dimosdodonis@gmail.com
Σύντομη Περιγραφή:
Λαϊκό εθιμικό δρώμενο, που εντάσσεται στις κινητές εορτές του Πάσχα. Είναι ένας ευετηριακός εαρινός αγερμός, που αφομοιώνει την ελληνορθόδοξη λαϊκή λατρεία και μια σειρά αναγωγών και συμφυρμών προς αρχέγονες λατρευτικές δοξασίες και τελετουργικές πρακτικές. Από το 2006, το έθιμο αναβιώνει από τη Φιλοπρόοδο Κίνηση Κοπάνης, κάθε Μεγάλη Παρασκευή.
Περιοχή: Σαλαμίνα
Ταυτότητα Φορέα:
1. Λαογραφική Στέγη Σαλαμίνας
2. Περιφέρεια Αττικής -Περιφερειακή Ενότητα Νήσων
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Όνομα: 1. Καπετανάκης Εμμανουήλ, Πρόεδρος Λαογραφικής Στέγης Σαλαμίνας. Ε-mail: manoliskap75@gmail.com
2. Θεοδωρακοπούλου Βασιλική, Αντιπεριφερειάρχης Νήσων. E-mail: ant.nison@patt.gov.gr
Σύντομη Περιγραφή:
Σε μια γραφική γειτονιά της Κούλουρης πραγματοποιείται η αναβίωση του εθίμου του Σιρ Μελέτη. Κυρίαρχη τελετουργία του είναι το άναμμα και η υπερπήδηση της φωτιάς, το βράδυ της παραμονής της εορτής του αγίου Μελετίου (31 Αυγ). Στο έθιμο ενυπάρχουν αρχαίες αντιλήψεις περί του εξαγνισμού μέσω της πυράς και του καπνού.
Περιοχή: Οροπέδιο Αμυνταίου
Ταυτότητα Φορέα:
ΑΜΥΝΤΑΙΟΝ ΟΙΝΟΣ ΑΜΚΕ
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Αλληλόμη Αναστασία, Στέλεχος Τεχνικής Υπηρεσίας Δήμου Αμυνταίου. Ε-mail: allilomian@amyntaio.gr
Σύντομη Περιγραφή:
H καλλιέργεια του αμπελιού στην περιοχή έχει τις ρίζες της στην αρχαιότητα (αναφορές του Αθηναίου κατά τον 3ο αιώνα μ.Χ. όπου εκθειάζει τον Κελληνό ελαφρύ οίνο) και είναι άμεσα συνδεδεμένη με το κοινωνικοοικονομικό, πολιτιστικό και ανθρωπογεωγραφικό προφίλ της περιοχής. Σήμερα στην περιοχή παράγεται ο μόνος ροζέ οίνος ΟΠΑΠ και ένας από τους δύο αφρώδεις ΠΟΠ της Ελλάδας.
Περιοχή: Γαλαξίδι, Ν. Φωκίδας
Ταυτότητα Φορέα:
Τοπικοί φορείς της κοινότητας Γαλαξιδίου
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Χρυσαφώ Τσώνου, Γραμματεία Δημοτικής Ενότητας Γαλαξιδίου/ Γραμματεία Ναυτικού και Ιστορικού Μουσείoυ Γαλαξιδίου. Ε-mail: tsonoux@gmail.com, tsonoux@0630.syzefxis.gov.gr
Σύντομη Περιγραφή:
Aποκριάτικο πατροπαράδοτο έθιμο που διαχρονικά τελείται την Καθαρά Δευτέρα στο Γαλαξίδι. Άνθρωποι κάθε ηλικίας με βαμμένα πρόσωπα, φορούν παλιά ρούχα και κουδούνια στη μέση, εκτοξεύοντας ο ένας στον άλλον αλεύρι και φούμο. Οι θεατές φέρουν στο μέτωπο σταυρό από βερνίκι παπουτσιών. Στο τέλος, όλοι μαζί ξέφρενα χορεύουν παραδοσιακούς χορούς γύρω από μεγάλες φωτιές.
Περιοχή: Τζιτζιφές Αποκορώνου Χανίων
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
1. Όνομα: Σοφία Μαλανδράκη – Κρασουδάκη Ιδιότητα: Περιφερειακή Σύμβουλος Π.Ε. Χανίων, Εντεταλμένη Σύμβουλος Υγείας, Παιδείας και Πολιτισμού Π.Ε. Χανίων Διεύθυνση: Πλατεία Ελευθερίας 1, Ε-mail: sofiamalandraki@gmail.com
2. Δρ. Λιματζάκης Γεώργιος, Ιδιότητα: Ειδικός Συνεργάτης Δήμου Αποκορώνου Χανίων. E-mail: jorgelimantzakis@yahoo.gr
Σύντομη Περιγραφή:
Στο χωριό Τζιτζιφές Χανίων υπήρχαν οι καραμπασάδες, που παρασκεύαζαν το καραμπάσι, αιθέριο έλαιο από φύλλα άγριας ενδημικής δάφνης. Σήμερα έχει απομείνει ένας τελευταίος Τζιτζιφιανός καραμπασάς, ο Χρήστος Τσουρουπάκης, που χρησιμοποιεί το ίδιο μπακιρένιο καζάνι και την ίδια τεχνική με τους προκατόχους του, με κίνδυνο την εξάλειψη της τέχνης και του προϊόντος.
Περιοχή: Ο αμπελώνας της Ζίτσας είναι περί τα 25χλμ βορειοδυτικά από την πόλη των Ιωαννίνων. Εκτείνεται κυρίως στο οροπέδιο της Ζίτσας, που έχει μέσο υψόμετρο 650μ.
Ταυτότητα Φορέα:
Ομάδες Παραγωγών Αμπέλου και Οίνου Ποικιλίας Ντεμπίνα Ζίτσας
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Γούσης Νικόλαος,Προϊστάμενος Τμήματος Προγραμματισμού, Οργάνωσης & Πληροφορικής Δήμου Ζίτσας. E-mail: ngousis@zitsa.gov.gr
Σύντομη Περιγραφή:
Η ντεμπίνα καλλιεργείται στη Ζίτσα από το 600 μ.Χ. και αποτελεί τη βασική γηγενή (και σπάνια) ποικιλία από την οποία παράγεται το γνωστό αφρώδες και ημι-αφρώδες κρασί Ζίτσας. Στην περιοχή της Ζίτσας υπάρχει παράδοση οίνων χωρικής οινοποίησης με αφρισμό λόγω των ιδιαίτερων μικρο-κλιματικών συνθηκών, διαμορφώνοντας έτσι μια μοναδική ιστορική και πολιτιστική ταυτότητα στη περιοχή.
Περιοχή: Ιπποδρόμειο Δημοτικής Κοινότητας Δοξάτου, Δήμου Δοξάτου, Περιφερειακής Ενότητας Δράμας.
Ταυτότητα Φορέα:
Δημοτική Κοινότητα Δοξάτου, Ιππικός Σύλλογος Δοξάτου
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Σύντομη Περιγραφή:
Κάθε χρόνο στις 2 Μαϊου το Δοξάτο γιορτάζει τον πολιούχο του, τον Άγιο Αθανάσιο.Οι Ιπποδρομίες διεξάγονται ανήμερα της πανήγυρης. Πρόκειται για πανάρχαιο έθιμο που στηρίζεται στην αγάπη του ανθρώπου για το άλογο και αναβιώνει από την εποχή του Φιλίππου, συνεχίστηκε επι τουρκοκρατίας και κατά την διάρκεια του Μακεδονικού αγώνα. Αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της παράδοσης του ιστορικού Δήμου και από τα κορυφαία πολιτιστικά γεγονότα της Βορείου Ελλάδας. Στις 1 Μαΐου λοιπόν το βράδυ παρελαύνουν τα άλογα από το κέντρο του Δοξάτου και στις 2 Μαΐου γίνονται τρεις(3) ιπποδρομίες ήτοι: 800 μέτρων, 1000 μέτρων και τέλος 1800 μέτρων η οποία είναι και η κορύφωση του εθίμου.
Περιοχή: Σάμος
Ταυτότητα Φορέα:
Σταμάτης χατζηδημητρίου, Νκόλαος Χατζηδημητρίου, Γεώργιος Σταυριανός, Κων/νος Σταυριανός
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Νικόλαος Χατζηδημητρίου, Κων/νος Σταυριανος
Ιδιότητα: Σουματζίδες
Ε-mail: kos_stauriano@hotmail.com
Σύντομη Περιγραφή:
Η καταγωγή της το νησί της Σάμου, όπου εκεί φύεται η ποικιλία Λευκό Μοσχάτο που ανέδειξε το νησί σε παγκοσμίου εμβέλειας οινικό τοπωνύμιο. Εκτός από τα καταπληκτικά κρασιά, ένα άλλο προϊόν το οποίο είναι άγνωστο στο ευρύ κοινό είναι το απόσταγμα το οποίο παράγεται στο νησί. Το όνομα στη τοπική κοινωνία, Σούμα. Άξιοι συνεχιστές του, οι παραδοσιακοί καζανάτορες (μικροί (διήμεροι) αποσταγματοποιοί), οι οποίοι κατέχοντας τη γνώση που περνά από γενιά σε γενιά, μπόρεσαν να μας μυήσουν έως τις μέρες μας στο παραδοσιακό τρόπο της απόσταξης.
Περιοχή: Πρωτοκκλήσι Σουφλίου
Ταυτότητα Φορέα:
Μορφωτικός πολιτιστικός σύλλογος Πρωτοκκλησίου Ορφέας”2007″
Σύνταξη Δελτίου & Στοιχεία Επικοινωνίας:
Μαθιουδάκη Αικατερίνη
Ε-mail: kmathioudake@gmail.com
Σύντομη Περιγραφή:
Είναι ένα αποκριάτικο έθιμο που γίνεται την Καθαρά Δευτέρα στο Πρωτοκκλήσι. Το έθιμο αυτό το έφεραν οι πρόγονοι μας όταν εγκαταστάθηκαν στο Πρωτοκκλήσι από την Ανατολική Ρωμυλία και ιδιαίτερα άπορο χωριό Ακ-Αλαν. Είναι έθιμο έντονα σκωπτικό και σατυρικό Παίρνουν μέρος οι νέοι του χωριού και ο Μπέης που είναι μεγαλύτερος.
Σας γνωστοποιούμε ότι στη διαδικασία του 2021 θα ενταχθεί και θα εξεταστεί – μαζί με τα υπόλοιπα δελτία που θα κατατεθούν – το Δελτίο για το Μανιάτικο Μοιρολόι, για το οποίο είχε αποσταλεί δήλωση πρόθεσης υποβολής στη διαδικασία εμπλουτισμού του ΕΕ της ΑΠΚ 2020 (βλ. Νο 28 https://ayla.culture.gr/anartisi-dilwsewn-prothesis-ypovolis-2020/).
Λόγω εκπρόθεσμης κατάθεσης του Δελτίου, αυτό θα εξεταστεί φέτος.
Τονίζεται ότι:
α) Η ονομασία του στοιχείου άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς όπως αναγράφεται στη Δήλωση Πρόθεσης, καθώς και η σύντομη περιγραφή του έχει γίνει από τους συντάκτες των Δηλώσεων Πρόθεσης και δεν απηχεί απαραίτητα τις απόψεις της ΔΙΝΕΠΟΚ ή της Εθνικής Επιστημονικής Επιτροπής για την Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά.
β) Η πρόκριση στο δεύτερο στάδιο της διαδικασίας δεν συνεπάγεται και την εγγραφή του στοιχείου στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας.
γ) Προκειμένου να εγγραφεί ένα από τα προτεινόμενα στοιχεία άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς στο Εθνικό Ευρετήριo Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η αποδεδειγμένη συναίνεση, κατόπιν αναλυτικής και πλήρους ενημέρωσης, και η ενεργός συμμετοχή των ίδιων των φορέων της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς (κοινοτήτων, φορέων, προσώπων κ.ά.).
δ) Η τελική απόφαση για εγγραφή ή μη ενός στοιχείου άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας λαμβάνεται κατόπιν τεκμηριωμένης εισήγησης της ΔΙΝΕΠΟΚ, την οποία συνδράμει στο έργο της η Εθνική Επιστημονική Επιτροπή για την εφαρμογή της Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
*Τα συμπληρωμένα Δελτία Στοιχείου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς πρέπει να αποσταλούν μέχρι τις 30/6/2021 και ώρα 15.00 μ.μ. αποκλειστικά στην ηλεκτρονική διεύθυνση ayla@culture.gr και σε επεξεργάσιμη μορφή (πχ word, odt – όχι κλειδωμένα pdf).
Πέραν της συγκεκριμένης προθεσμίας δεν θα γίνεται δεκτό κανένα Δελτίο Στοιχείου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς για εγγραφή ή μη στο Εθνικό Ευρετήριο εντός του 2021. Η εξέταση των εκπρόθεσμων Δελτίων θα μετατίθεται για το επόμενο έτος 2022, χωρίς να απαιτείται εκ νέου υποβολή Δήλωσης Πρόθεσης.