H Σύμβαση για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO, 2003) δίνει στα κράτη-μέρη της τη δυνατότητα να προβάλλουν διάφορες πτυχές της άυλης πολιτιστικής τους κληρονομιάς καθώς και τις πολιτικές που υλοποιούν για τη μελέτη, διαφύλαξη και την ανάδειξή της. Η πολιτική της χώρας μας όσον αφορά τους φακέλους στοιχείων άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς που καταθέτει προς εγγραφή στους διεθνείς καταλόγους της Σύμβασης καθορίζεται αφού ληφθούν υπ’ όψιν πολλοί και ποικίλοι παράγοντες (βλ. Συχνές Ερωτήσεις).
Η χώρα μας, η οποία κύρωσε τη Σύμβαση το 2006, μέχρι σήμερα (Δεκέμβριος 2022) έχει εγγράψει στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας εννέα (9) στοιχεία άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς και ένα (1) στοιχείο στον Κατάλογο Καλών Πρακτικών Διαφύλαξης της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς
Συγκεκριμένα, το 2013 η χώρα μας, από κοινού με τις Ισπανία, Ιταλία, Κροατία, Κύπρο, Μαρόκο, Πορτογαλία, ενέγραψε τη Μεσογειακή Διατροφή, ως έκφανση άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς που χαρακτηρίζει τους μεσογειακούς λαούς.
Το 2014 μετά από πρόταση της χώρας μας εγγράφηκε στον ίδιο κατάλογο “Η Τεχνογνωσία της Παραδοσιακής Μαστιχοκαλλιέργειας στη Χίο.
Το 2015 ήταν σειρά της Τηνιακής Μαρμαροτεχνίας να εγγραφεί στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας.
Το 2016 εγγράφηκαν τα Μωμοέρια, ένα έθιμο του Δωδεκαημέρου, όπως τελείται σε οκτώ χωριά της Κοζάνης.
Το 2017 εγκρίθηκε η εγγραφή του Ρεμπέτικου στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας της UNESCO.
To 2018 εγκρίθηκε μετ’ επαίνων η εγγραφή της Τέχνης της Ξερολιθιάς στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας (UNESCO, 2003), κατόπιν υποβολής κοινού φακέλου υποψηφιότητας της Ελλάδας με άλλες επτά (7) χώρες (Γαλλία, Ελβετία, Ισπανία, Ιταλία, Κροατία, Κύπρος, Σλοβενία).
Το 2019, κατά τη 14η Συνεδρίασή της, η Διακυβερνητική Επιτροπή της Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO, 2003), ενέκρινε την εγγραφή της Βυζαντινής Μουσικής/ Ψαλτικής στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας. Ο φάκελος υποψηφιότητας προετοιμάστηκε από κοινού με την Κύπρο.
Ο δεύτερος διεθνικός φάκελος- για το 2019 – που υποβλήθηκε από τη χώρα μας από κοινού με την Αυστρία και την Ιταλία αφορούσε το στοιχείο της “Μετακινούμενης Κτηνοτροφίας – Η εποχιακή μετακίνηση των κοπαδιών πάνω στις παραδοσιακές διαδρομές τους, στη Μεσόγειο και στις Άλπεις”. Η Διακυβερνητική Επιτροπή της Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO, 2003), ενέκρινε την εγγραφή του στοιχείου στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας.
Tο 2020, κατά την 15η ετήσια συνεδρίασή της, η Διακυβερνητική Επιτροπή της Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO, 2003) ενέκρινε την εγγραφή μετ’ επαίνων του προγράμματος «Το Πολυφωνικό Καραβάνι, Ερευνώντας, Διαφυλάσσοντας και Αναδεικνύοντας το Πολυφωνικό Τραγούδι της Ηπείρου» στον Κατάλογο Καλών Πρακτικών Διαφύλαξης της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Πρόκειται για την πρώτη εγγραφή της Ελλάδας στον Κατάλογο Καλών Πρακτικών Διαφύλαξης της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Σημαντική επίσης υπήρξε η πρόταση της χώρας μας κατά τη 11η Συνεδρίαση της Διακυβερνητικής Επιτροπής Διαφύλαξης της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO (ICH Convention 2003), η οποία πραγματοποιήθηκε στην Αντίς Αμπέμπα της Αιθιοπίας από 28/11/2016 έως 2/12/2016 (Eleventh session Addis Ababa, Ethiopia 28 November to 2 December 2016) και αφορούσε στη διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς σε επείγουσες καταστάσεις (π.χ. πολεμικές συρράξεις κ.ά.).
Oι ελληνικές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις που έχουν πιστοποιηθεί από την UNESCO ως σύμβουλοι της Επιτροπής* για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς είναι οι εξής:
– το Λύκειον των Ελληνίδων
– το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς
– το Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα «Β. Παπαντωνίου»
– η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού
– το Ερευνητικό Κέντρο Ελληνικού Τραγουδήματος [ΕΡ.Κ.Ε.Τ.]
Για την αναγνώριση μιας ΜΚΟ ως συμβούλου της UNESCO βλ. εδώ.
*Ενημέρωση: Νοέμβριος 2022