Η λευκαδίτικη λαδόπιτα αποτελεί το κατεξοχήν παραδοσιακό γλυκό της Λευκάδας. Συνοδεύει για δεκαετίες κάθε είδους κοινωνική εκδήλωση σαν κέρασμα σε γιορτές, κηδείες, μνημόσυνα, γάμους, βαπτίσεις, ορκωμοσίες, ενώ χρησιμοποιείται για βασιλόπιτα (με φλουρί) την Πρωτοχρονιά. Παρασκευάζεται από αγνά υλικά (ελαιόλαδο, αλεύρι, ζάχαρη, πετιμέζι) και στην πρώιμη μορφή της (πριν ψηθεί) σερβίρεται σαν χαλβάς.
Το στοιχείο εγγράφηκε στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς το 2022 ( Υπουργική Απόφαση Εγγραφής).
Πεδία Δελτίου Στοιχείου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς
[accordion multiopen=”true”]
[toggle title=”1. Σύντομη παρουσίαση του στοιχείου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς “]
α. Με ποιο όνομα αναγνωρίζεται το στοιχείο από τους φορείς του:
Λευκαδίτικη λαδόπιτα
β. Άλλη/-ες ονομασία/ες:
βασιλόπιτα, χαλβάς
γ. Σύντομη Περιγραφή
Η λευκαδίτικη λαδόπιτα αποτελεί το κατεξοχήν παραδοσιακό γλυκό της Λευκάδας. Συνοδεύει για δεκαετίες κάθε είδους κοινωνική εκδήλωση σαν κέρασμα σε γιορτές, κηδείες, μνημόσυνα, γάμους, βαπτίσεις, ορκωμοσίες, ενώ χρησιμοποιείται για βασιλόπιτα (με φλουρί) την Πρωτοχρονιά. Παρασκευάζεται από αγνά υλικά, ελαιόλαδο, αλεύρι, ζάχαρη, πετιμέζι και στην πρώιμη μορφή της (πριν ψηθεί) σερβίρεται σαν χαλβάς.
δ. Πεδίο ΑΠΚ:
□ προφορικές παραδόσεις και εκφράσεις
□ επιτελεστικές τέχνες
□ κοινωνικές πρακτικές-τελετουργίες-εορταστικές εκδηλώσεις
□ γνώσεις και πρακτικές που αφορούν τη φύση και το σύμπαν
□ τεχνογνωσία που συνδέεται με την παραδοσιακή χειροτεχνία
√ άλλο: παραδοσιακή διατροφή
ε. Περιοχή όπου απαντάται το στοιχείο:
Σε όλη την επικράτεια της νήσου Λευκάδος.
στ. Λέξεις-κλειδιά:
Παραδοσιακό γλυκό Λευκάδας, λευκαδίτικη λαδόπιτα, λαδόπιτα
[/toggle]
[toggle title=”2. Ταυτότητα του φορέα του στοιχείου ΑΠΚ”]
α. Ποιος/-οι είναι φορέας/-είς του στοιχείου;
Φορείς της λαδόπιτας είναι όλοι οι Λευκαδίτες που τη θεωρούν μέρος του διατροφικού τους πολιτισμού και την παρασκευάζουν στα σπίτια τους, αλλά και όλοι εκείνοι που την αναγνωρίζουν ως μέρος του πολιτισμού τους, την επιζητούν σε κάθε είδους κοινωνική τους εκδήλωση και την περιλαμβάνουν στην καθημερινότητά τους.
Εκπρόσωποι της λαδόπιτας αποτελούν οι πολιτιστικοί σύλλογοι της Λευκάδας* εντός και εκτός νησιού και ο Δήμος Λευκάδας, που την περιλαμβάνουν σε κάθε εκδήλωση ως επίσημο κέρασμα. Επίσης, τα τοπικά αρτοποιεία και εργαστήρια ζαχαροπλαστικής που συνεχίζουν, με πίστη στην παράδοση, να παράγουν τη λαδόπιτα και να την προωθούν ως το βασικό παραδοσιακό γλύκισμα του νησιού.
*Μουσικοχορευτικός Σύλλογος «Νέα Χορωδία» Λευκάδας
Μουσικοφιλολογικός Όμιλος «Ορφέας» Λευκάδας
Σύλλογος Λευκαδίων Ηλιούπολης και Γύρω Δήμων «Η Φανερωμένη»
Σύλλογος Λευκαδίων Αττικής
Σύλλογος Εξαθειτών Αττικής
Σύλλογος Αγιοπετριτών Αττικής
Πολιτιστικός Σύλλογος Εγκλουβής
β. Έδρα/τόπος
Διεύθυνση: Ηρώων Πολυτεχνείου 28, ΤΚ 31100
Τηλ. 2645025779
e-mail: pitesmamas@yahoo.gr
url/ siteweb: https://www.facebook.com/pitestismamas/?ref=bookmarks
γ. Περαιτέρω πληροφορίες για το στοιχείο:
Αρμόδιο/-α πρόσωπο/-α
Όνομα: Ναστούλη Μαρία
Ιδιότητα: Ιδιοκτήτης εργαστηρίου παραδοσιακής λαδόπιτας
Ε-mail: marianastouli@yahoo.gr
[/toggle]
[toggle title=”3. Αναλυτική περιγραφή του στοιχείου ΑΠΚ, όπως απαντάται σήμερα”]
Η λευκαδίτικη λαδόπιτα είναι παραδοσιακό γλυκό και αποτελεί σήμα κατατεθέν της λευκαδίτικης γαστρονομίας. Για την παρασκευή της χρησιμοποιούνται απλά υλικά που υπήρχαν ανέκαθεν σε κάθε λευκαδίτικο σπίτι και συνίστανται κυρίως στα εξής: ελαιόλαδο, αλεύρι, ζάχαρη (ή μέλι), πετιμέζι σταφυλιού.
Παρά την απλότητα των υλικών, η ποιότητά τους μπορεί να επηρεάσει το τελικό αποτέλεσμα (γεύση, χρώμα, υφή). Πιο συγκεκριμένα, η οξύτητα του ελαιολάδου επηρεάζει τη γεύση, το χρώμα και την υφή. Ανάλογα με το αν χρησιμοποιηθεί ζάχαρη ή μέλι, το χρώμα της λαδόπιτας είναι πιο ανοιχτό ή πιο σκούρο, και ανάλογα με το ψήσιμο του χαλβά στο πρώτο στάδιο (όπως αυτό περιγράφεται στη συνέχεια), το γλυκό μας είναι πιο τραγανό ή πιο μαλακό.
Παρασκευάζεται σε δύο φάσεις:
Η πρώτη είναι στο καζάνι (η σημερινή κατσαρόλα), όπου ρίχνεται όλη η ποσότητα του ελαιολάδου και τοποθετείται σε μεσαία φωτιά. Μόλις αυτό κάψει, προστίθεται σταδιακά όλο το αλεύρι με συνεχές ανακάτεμα. Έπειτα, προστίθεται σιγά σιγά το σιρόπι, το οποίο έχει ετοιμαστεί από νωρίτερα βράζοντας τη ζάχαρη σε νερό, με κανέλλα. Με αυτήν τη διαδικασία παρασκευάζεται ο χαλβάς, όπως λέγεται η λαδόπιτα προτού ψηθεί. Σε αυτήν τη φάση απαιτούνται «γερά μπράτσα», καθώς για σχεδόν μία ώρα πρέπει συνεχώς να ανακατεύονται τα υλικά, ώστε να μην καεί ο χαλβάς.
Η δεύτερη φάση είναι στο ταψί, όπου στρώνεται καλά ο χαλβάς, προστίθεται σουσάμι στο πάνω μέρος και ψήνεται στον φούρνο για ακόμη μια ώρα (στο τέλος του δελτίου παρατίθεται ο διατροφικός πίνακας της λαδόπιτας).
Μόλις η λαδόπιτα ψηθεί, πασπαλίζεται με λευκή ζάχαρη και κανέλα και αφού κρυώσει, κόβεται σε κομμάτια σχήματος ρόμβου, το λεγόμενο από τους Λευκαδίτες φελί, για να προσφερθεί. Σε αυτό το σημείο, αξίζει να αναφερθεί ότι παλαιότερα το καζάνι ήταν χαλκοματένιο, δηλαδή χάλκινο, ενώ στις μέρες μας παρασκευάζεται σε κατσαρόλες του εμπορίου. Επίσης, ένα από τα μυστικά για την επιτυχία της συνταγής είναι το ότι η κουτάλα που θα χρησιμοποιηθεί πρέπει να είναι ξύλινη και όχι από κάποιο άλλο υλικό.
Θέλει δεξιοτεχνία ή μεγάλη εμπειρία για να πετύχει το γλυκό. Παράγεται σε τοπικά εργαστήρια στην επικράτεια του νησιού, αλλά και σε πολλά νοικοκυριά που κρατούν την τέχνη της παρασκευής της λαδόπιτας ζωντανή από γενιά σε γενιά.
Η λαδόπιτα αποτελεί το κατεξοχήν προσφερόμενο γλύκισμα σε κάθε είδους κοινωνική εκδήλωση των Λευκαδιτών. Τη συναντάμε σαν κέρασμα σε όλες τις χαρούμενες περιστάσεις, όπως ορκωμοσίες, αρραβώνες, γάμους, βαπτίσεις, αγορές αυτοκινήτων, χτίσιμο σπιτιού, ενώ δεν λείπει και από τις δύσκολες στιγμές, όπως είναι οι κηδείες και τα μνημόσυνα. Χαρακτηριστικό είναι πως από τον χαλβά της πίτας που παρασκευάζεται για κέρασμα όταν γεννιέται ένα παιδί κρατούν μια μικρή ποσότητα και την τρίτη μέρα από τη γέννηση την τυλίγουν και την τοποθετούν στο προσκέφαλο του μωρού για γούρι.
Πολύ συχνά, προσφέρεται στους αγαπημένους μας σε γιορτές και επισκέψεις.
Την Πρωτοχρονιά, προσθέτοντας ένα φλουρί, αποτελεί τη βασιλόπιτα των νοικοκυριών. Άλλωστε, οι σύλλογοι απανταχού Λευκαδιτών και οι σύλλογοι των χωριών του νησιού για την ετήσια κοπή της πίτας τους προμηθεύονται λαδόπιτα από τα λευκαδίτικα εργαστήρια, ενώ πολύ συχνά το δώρο του τυχερού είναι επίσης ένα ταψί λαδόπιτα.
Στην καθημερινότητα, από παλαιότερα συνόδευε τους χωρικούς όταν επέστρεφαν από τις αγροτικές εργασίες τους με ένα ποτήρι ούζο πριν το φαγητό, ενώ στις μέρες μας συνοδεύει τον καθημερινό καφέ μας. Παρά τις αλλαγές στις καθημερινές συνήθειες, η λαδόπιτα παραμένει αναπόσπαστο μέρος της ζωής των Λευκαδιτών.
[/toggle]
[toggle title=”4. Χώρος/εγκαταστάσεις και εξοπλισμός που συνδέονται με την επιτέλεση/ άσκηση του στοιχείου ΑΠΚ”]
Η λαδόπιτα παρασκευάζεται σε όλα τα τοπικά εργαστήρια αλλά και σε πολλά νοικοκυριά.
Ο εξοπλισμός που είναι απαραίτητος υπάρχει σε όλα τα εργαστήρια αλλά και στην πλειονότητα των σπιτιών. Πρόκειται για μια θερμή εστία (κατά προτίμηση γκαζάκι), μια κατσαρόλα μεγάλη (ή καζάνι) στην οποία θα προετοιμαστεί ο χαλβάς, μια πιο μικρή κατσαρόλα στην οποία βράζει το σιρόπι, ένα μπρίκι που χρησιμοποιείται για να προσθέτουμε σιγά σιγά το σιρόπι στον χαλβά, μια ξύλινη κουτάλα με την οποία ανακατεύουμε συνεχώς το μείγμα (τον χαλβά), ένα ταψί στο οποίο θα στρωθεί ο χαλβάς και ένας φούρνος, προκειμένου ο χαλβάς να ψηθεί και να ετοιμαστεί η λαδόπιτα.
[/toggle]
[toggle title=”5. Προϊόντα ή εν γένει υλικά αντικείμενα που προκύπτουν ως αποτέλεσμα της επιτέλεσης/άσκησης του στοιχείου ΑΠΚ “]
–
[/toggle]
[toggle title=”6. Ιστορικά στοιχεία για το στοιχείο ΑΠΚ”]
Η αρχή της παρασκευής της λαδόπιτας είναι δύσκολο να τοποθετηθεί χρονολογικά. Αυτό που είναι σίγουρο όμως, είναι πως οι Λευκαδίτες έχουν καταφέρει μέσα στα χρόνια να διατηρήσουν αναλλοίωτη τη συνταγή του γλυκού. Μέχρι τη δεκαετία του 1960 που οι μετακινήσεις ήταν σχεδόν ανύπαρκτες οι ντόπιοι και ιδιαίτερα στα χωριά του νησιού, ήταν σχεδόν αυτάρκεις και είχαν ως κύρια ασχολία την παραγωγή λαδιού και κρασιού. Η επινόηση της παρασκευής της λαδόπιτας οφείλεται στην αφθονία των πρώτων υλών αλλά και την έλλειψη άλλων πιο δυσεύρετων υλικών. Το λάδι, το αλεύρι, το πετιμέζι, που στις μέρες μας έχει αντικατασταθεί σε πολλές περιπτώσεις από το μέλι και τη ζάχαρη, ήταν αγαθά που υπήρχαν στα περισσότερα νοικοκυριά.
Χαρακτηριστικό έθιμο, το οποίο λάμβανε χώρα μέχρι και στις αρχές του 2000, είναι αυτό του λευκαδίτικου γάμου. Παλαιότερα, δεν προσφερόταν κάποιο γλυκό την ημέρα του γάμου εκτός από τα κουφέτα. Συνήθιζαν τη δεύτερη μέρα του γάμου να μαζεύονται οι συγγενείς των νεονύμφων στα σπίτια των δύο οικογενειών, να βγάζουν τα καζάνια στον δρόμο και να φτιάχνουν τη λαδόπιτα, με την οποία στη συνέχεια κερνούσαν όλους τους συγχωριανούς τους. Όταν ξεκινούσαν να ρίχνουν το αλεύρι στο καζάνι, όλοι οι συγγενείς τραγουδούσαν πάνω από την πίτα για το καλό. Το μοίρασμα της πίτας γινόταν ως εξής: τοποθετούσαν τα φελιά μέσα σε κοφίνια στολισμένα με πλουμιστά μαντίλια και δύο ή τρία ανύπαντρα κορίτσια γυρνούσαν όλα τα σπίτια, όπου τις υποδέχονταν οι νοικοκυρές κρατώντας η καθεμιά το πιατάκι της για να δεχτεί το κέρασμα. Επίσης, οι δύο οικογένειες αντάλλασσαν μικρά κοφίνια με διάφορα καλούδια, όπως αμύγδαλα, καρύδια, ποτό βερμούτ και φυσικά, λαδόπιτα. Το ίδιο δώρο λάμβανε και ο κουμπάρος. Ακολουθούσε γλέντι με χορό και τραγούδι ενώ, ταυτόχρονα, οι νέοι, κυρίως, έπαιζαν αλευροπόλεμο μεταξύ τους, σκορπίζοντας τη χαρά της ημέρας σε όλο το χωριό.
[/toggle]
[toggle title=”7. Η σημασία του στοιχείου σήμερα”]
α. Ποια είναι η σημασία του στοιχείου για τα μέλη της κοινότητας/τους φορείς του;
Η λαδόπιτα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της λευκαδίτικης διατροφικής κληρονομιάς. Η παραγωγή της είναι εξίσου σημαντική τόσο για τους παραγωγούς που έως και σήμερα εξακολουθούν να παράγουν το γλυκό με παραδοσιακό τρόπο, όσο και για όλους τους Λευκαδίτες που την αναζητούν στην καθημερινότητά τους. Χαρακτηριστική είναι η κινητοποίηση πολλών τοπικών παραγωγών, ώστε η λαδόπιτα να συσκευαστεί και να καταφέρει να «ταξιδέψει» και εκτός συνόρων του νησιού, σκορπίζοντας τη φήμη της σε όλη την Ελλάδα.
Ήδη κάποια τοπικά εργαστήρια ζαχαροπλαστικής, όπως η επιχείρηση «Σταύρακας», έχει συσκευάσει και εμπορεύεται τη λαδόπιτα και εκτός Λευκάδας.
β. Ποια είναι η σημασία του στοιχείου για τη σύγχρονη ελληνική κοινωνία;
Ο πολιτισμός της Ελλάδας είναι πλούσιος, γεμάτος ιστορικά μνημεία, έθιμα και παραδόσεις. Από αυτόν δεν πρέπει να παραλείπεται η άυλη πολιτιστική μας κληρονομιά, τα παραδοσιακά προϊόντα και η τοπική γαστρονομία, που διαιωνίζεται από γενιά σε γενιά εμπειρικά, αλλά με τόσο ζήλο.
γ. Συμμετείχε και πώς η κοινότητα στην προετοιμασία της εγγραφής του στοιχείου στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς;
Η τοπική κοινωνία επέδειξε μεγάλο ενδιαφέρον ώστε να προχωρήσει η σύνταξη του συγκεκριμένου δελτίου και να συμπεριληφθεί η λαδόπιτα στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Πιο συγκεκριμένα, τοπικοί παραγωγοί (των οποίων τα στοιχεία επικοινωνίας παρατίθενται στη συνέχεια*) συμμετείχαν στη σύνταξη του δελτίου, συμβάλλοντας στον εμπλουτισμό του με την προσωπική τους πείρα και τη γνώση τους σε θέματα που αφορούν στην παραγωγή του γλυκού, στη συσκευασία και διάθεση της λαδόπιτας αλλά και στα έθιμα που συνδέονται με αυτή.
[/toggle]
[toggle title=”8.Διαφύλαξη/ανάδειξη του στοιχείου”]
α. Πώς μεταδίδεται το στοιχείο στις νεότερες γενιές σήμερα;
Η μετάδοση της παραγωγής της λαδόπιτας είναι καρπός βιωματικής μύησης. Οι έμπειροι παραγωγοί λαδόπιτας είναι λίγοι και προσπαθούν να μεταλαμπαδεύσουν τα μυστικά στους νεότερους, με επιτυχία μέχρι στιγμής. Οι νεότεροι παραγωγοί είναι ως επί το πλείστον οι απόγονοι των ήδη υπαρχόντων που συνεχίζουν τις οικογενειακές επιχειρήσεις και η εκπαίδευσή τους πραγματοποιείται εντός των εργαστηρίων τους από γενιά σε γενιά.
β. Μέτρα διαφύλαξης/ανάδειξης του στοιχείου που έχουν ληφθεί στο παρελθόν ή που εφαρμόζονται σήμερα (σε τοπική, περιφερειακή ή ευρύτερη κλίμακα)
Δεν έχει ληφθεί κανένα τέτοιο μέτρο, γιατί δεν ήταν αναγκαίο.
γ. Μέτρα διαφύλαξης/ανάδειξης που προτείνεται να εφαρμοστούν στο μέλλον (σε τοπική, περιφερειακή ή ευρύτερη κλίμακα)
Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει οργανωμένο πρόγραμμα εκμάθησης παρασκευής της λαδόπιτας και, όπως αναφέρθηκε, οι νεότεροι είναι απόγονοι παραγωγών που επιθυμούν να συνεχίσουν τις οικογενειακές επιχειρήσεις. Προκειμένου να ενισχυθεί η διαφύλαξη του γλυκού μελλοντικά, κρίνεται αναγκαίο να δοθεί η δυνατότητα και σε άλλους ενδιαφερόμενους να δραστηριοποιηθούν στον τομέα παραγωγής της λαδόπιτας.
Προτείνεται, λοιπόν, η πραγματοποίηση θεματικών σεμιναρίων εκμάθησης παρασκευής της λευκαδίτικης λαδόπιτας από φορείς όπως το Πνευματικό Κέντρο της Λευκάδας και το Επαγγελματικό Επιμελητήριο της Λευκάδας, που με μεγάλη επιτυχία δραστηριοποιούνται σε αντίστοιχες περιπτώσεις ανάδειξης του πολιτισμού μας (π.χ. διοργάνωση σεμιναρίων εκμάθησης της καρσάνικης βελονιάς/καρσάνικο κέντημα που είναι ενταγμένο στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας). Φυσικά, η συμμετοχή των παραγωγών ως εκπαιδευτών είναι απαραίτητη σε μια τέτοια προσπάθεια.
Προτείνεται, τα εργαστήρια να ανοίξουν τις πόρτες τους, ώστε να είναι επισκέψιμα. Η συγκεκριμένη κίνηση θα συνδράμει σε διάφορες κατευθύνσεις όπως η παρακολούθηση της διαδικασίας από σχολεία, αφυπνίζοντας τους νέους σχετικά με την τοπική μας παράδοση.
Επίσης, οι τοπικοί τουριστικοί πράκτορες, μέσω μιας γενικότερης προώθησης του τοπικού γαστρονομικού τουρισμού, μπορούν να συμβάλουν στην προβολή της λαδόπιτας και στην επαφή των επισκεπτών του νησιού με αυτό το γλυκό το οποίο καταλαμβάνει την πρώτη θέση στα γλυκά του τόπου μας, τα οποία αποτελούν και αυτά αναπόσπαστο μέρος του πλούσιου γαστρονομικού πολιτισμού της Λευκάδας. Φυσικά, η επιτυχία μιας τέτοιας ενέργειας προϋποθέτει τη συνεργασία των εστιατορίων, αρτοποιείων και καταστημάτων παραδοσιακών προϊόντων.
Η σύσταση ενός συλλόγου από τους ντόπιους ιδιοκτήτες εργαστηρίων με δυνατότητα συμμετοχής έμπειρων νοικοκυρών κρίνεται καίριας σημασίας. Αντικείμενο του συλλόγου αυτού θα είναι η διαφύλαξη της παραδοσιακής συνταγής της λαδόπιτας μελλοντικά, η διοργάνωση σεμιναρίων εκμάθησης της παρασκευής της, οι οργανωμένες ενέργειες για την εξαγωγή του γλυκού, η προώθηση ως τοπικό προϊόν και όχι ως προϊόν μεμονωμένων παραγωγών κλπ.
Σημαντικό είναι πως μέσω της λαδόπιτας, μπορούν να αναδειχθούν και άλλα αγροτικά προϊόντα του νησιού, όπως το λευκαδίτικο ελαιόλαδο και η άριστη ποιότητά του, καθώς όπως αναφέραμε νωρίτερα, η ποιότητα και οξύτητα του ελαιολάδου επηρεάζει άμεσα τη γεύση του γλυκού μας. Επομένως, η καλή ποιότητα της λαδόπιτας προϋποθέτει και συνεπάγεται καλής ποιότητας πρώτες ύλες. Μια συνεργασία λοιπόν μεταξύ ελαιοπαραγωγών, παραγωγών τοπικού κρασιού, οι οποίοι μπορούν να προμηθεύουν με πετιμέζι τα εργαστήρια λαδόπιτας, και των ντόπιων παραγωγών λαδόπιτας έχει να αποδώσει μεγάλα οφέλη σε όλους.
[/toggle]
[toggle title=”9. Βασική Βιβλιογραφία”]
–
[/toggle]
[toggle title=”10. Συμπληρωματικά Τεκμήρια”]
α. Kείμενα (πηγές, αρχειακά τεκμήρια κτλ.) –
β. Χάρτες: –
γ. Οπτικά και ακουστικά τεκμήρια (σχέδια, φωτογραφίες, αρχεία ήχου, βίντεο κτλ.): –
δ. Διαδικτυακές πηγές (υπερσύνδεσμοι):
Παραπομπές
- https://www.youtube.com/watch?v=tztfIxPXZ8w&feature=share&fbclid=IwAR1Wy2GdD-2bHq7E1Nabu8tVXk8SLipOS0tlEJGUqrApRiEJJrM_FRP0GpI
- Θεια-Χρυσάφω από το Μεγανήσι Λευκάδας https://www.youtube.com/watch?v=nIYMZxUeo2w&feature=share&fbclid=IwAR12pDzOqnqne-Nspr3VYqaGgRHfnZXNZKcBT3FaNzwKYUlBDRdMWYYpebM Παρασκευή λαδόπιτας στο 8:30 στο κεφαλοχώρι Καρυά της Λευκάδας.
- https://www.youtube.com/watch?v=L5iSEv2XxCQ&feature=share&fbclid=IwAR3WgQyciR9AoG1f0C5Ok4ZCTSSMfreC9YQdtjoVfFFN15TZ9yKiQZmPmek
Προετοιμασία λαδόπιτας από τους Ηλικιωμένους του ΚΗΦΗ Λευκάδας. - https://www.youtube.com/watch?v=m9nlZ96ex20&feature=share&fbclid=IwAR0vY7t7ogCZ22Zo7MASf-I1-iHfBaw7lCsrVU87r-qUYOXzOLm1TpPQbqs
Απόσπασμα από την εκπομπή του Ηλία Μαμαλάκη «Μπουκιά και Συχώριο» στο ταξίδι της λευκαδίτικης γαστρονομίας (9:40) - https://www.youtube.com/watch?v=Tq4E-mt3L6A&feature=share&fbclid=IwAR3JW1JL7PnyZbh-eXHXOW112Vcwh7ryuDebM_E_ldFwW9OhRCZzdCuvaxoΑπόσπασμα από την εκπομπή της Ντίνας Νικολάου «Ένα Τραπέζι Ελλάδα» (13:50)
- Άρθρο εφημερίδας όπως αναδημοσιεύτηκε σε διαδικτυακή ενημερωτική σελίδα:https://aromalefkadas.gr/%ce%bb%ce%b1%ce%b4%cf%8c%cf%80%ce%b9%cf%84%ce%b1-%ce%ae-%ce%b1%cf%8a%ce%b2%ce%b1%cf%83%ce%b9%ce%bb%cf%8c%cf%80%ce%b9%cf%84%ce%b1-%ce%b7-%ce%ba%ce%bf%ce%b9%ce%bd%cf%89%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%cf%84/?fbclid=IwAR36CQD5EyTCo6uqfydSz3qUGO0JHQVVokpmi562D-UtzyYoIGv4j90wpl0
[/toggle]
[toggle title=”11. Στοιχεία συντάκτη του Δελτίου”]
α. Όνομα Συντάκτη/-ών: Ναστούλη Μαρία
β. Ιδιότητα Συντάκτη/-ών: Ιδιοκτήτρια Εργαστηρίου Λαδόπιτας
γ. Τόπος και Ημερομηνία Σύνταξης του Δελτίου: Λευκάδα, Ιούνιος 2020
[/toggle]
[toggle title=”12. Τελευταία συμπλήρωση/επικαιροποίηση του Δελτίου”]
–
[/toggle]
[/accordion]
* To Δελτίο είναι διαθέσιμο και σε μορφή PDF: Λευκαδίτικη_Λαδόπιτα